Het European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction (EMCDDA) heeft eerder deze maand haar jaarlijks onderzoek gepubliceerd met daarin bevindingen van afvalwateranalyses wat het drugsgebruik in 104 steden en 21 landen inzichtelijk maakt. Onderdeel van het onderzoek was bijvoorbeeld de rapportages van Amsterdam, Utrecht en Eindhoven. Het hoogste gemiddelde van het metaboliet THC-COOH, waarmee cannabisgebruik kan worden aangetoond, was verrassend gemeten in het Zwitserse Genève. Amsterdam en Barcelona voltooien respectievelijk de top drie van Europa.
Latest results from our ‘Wastewater analysis and drugs’ study show a continued rise in #cocaine detections. The #methamphetamine situation also appears to be evolving, with more cities reporting traces of the drug.
Read our news release: https://t.co/pRZSz5KKxA #wastewater
— EU drugs agency (@EMCDDA) March 22, 2023
Het project analyseerde afvalwater in een recordaantal van 104 Europese steden uit 21 landen (20 EU + Türkiye) om het drugsgebruik van hun inwoners te onderzoeken.
Van Kopenhagen tot Valencia en Nicosia tot Lissabon, de laatste studie analyseerde dagelijkse afvalwatermonsters in de stroomgebieden van afvalwaterzuiveringsinstallaties gedurende een periode van een week tussen maart en april 2022. Afvalwatermonsters van zo’n 54 miljoen mensen werden geanalyseerd op sporen van vijf illegale stimulerende middelen (cocaïne, amfetamine, methamfetamine, MDMA/ecstasy en ketamine) en cannabis.
Alexis Goosdeel, directeur van het EMCDDA, liet weten in een reactie: “Afvalwatermonsters kunnen onthullende verhalen vertellen over het leven van een gemeenschap en kunnen vroegtijdig waarschuwen voor opkomende gezondheidsbedreigingen. De bevindingen van vandaag, uit een recordaantal van 104 steden, schetsen een beeld van een drugsprobleem dat zowel wijdverbreid als complex is, waarbij alle zes de stoffen op bijna elke locatie worden aangetroffen. Nu een gevestigde wetenschap, geeft afvalwatersurveillance ons steeds meer inzicht in de dynamiek van drugsgebruik en -aanbod. We zijn ook bemoedigd door het groeiende potentieel voor het richten en evalueren van lokale volksgezondheidsreacties en beleidsinitiatieven.”
Cannabisgebruik in Europa volgens afvalwateranalyses
Cannabis is Europa’s meest gebruikte illegale drug, met naar schatting 22,6 miljoen gebruikers in het afgelopen jaar. Cannabisgebruik leek minder getroffen te zijn tijdens de pandemische lockdown-periodes, hoewel er verschillen bestonden tussen en binnen landen.
Gegevens uit de European Web Survey on Drugs: COVID-19 (EWSD-COVID) gaven ook aan dat het cannabisgebruik onder de respondenten relatief stabiel bleef tijdens de eerste lockdown-periode, waarbij meer dan twee vijfde (42 %) van de cannabisgebruikers die namen deel aan de enquête en rapporteerden geen verandering in hun gebruik van de drug in vergelijking met vóór de pandemie (EMCDDA, 2020). Uit de European Web Survey on Drugs uit 2021, uitgevoerd in 30 landen, bleek dat cannabis een van de weinige stoffen was die in deze periode vaker werden gebruikt door respondenten die werden gevraagd naar de impact van de COVID-19-pandemie op hun gebruik van illegale drugs in de afgelopen 12 maanden.
In afvalwater wordt het cannabisgebruik geschat door de belangrijkste metaboliet, THC-COOH, te meten, de enige geschikte biomarker die tot nu toe is gevonden. Hoewel het in een laag percentage wordt uitgescheiden en er nog meer onderzoek nodig is (Causanilles et al., 2017a), wordt het in de literatuur vaak gebruikt om te rapporteren over cannabisgebruik (Zucatto et al., 2016; Bijlsma et al., 2020).
De THC-COOH hoeveelheden die in afvalwater zijn waargenomen, geven aan dat het cannabisgebruik het hoogst was in West- en Zuid-Europese steden, met name in steden in Tsjechië, Spanje, Nederland en Portugal. In 2022 waren er uiteenlopende trends: 18 van de 38 steden rapporteerden een afname, toename van THC-COOH-belastingen in afvalwatermonsters en 15 een toename.
Kijken we echter naar de steden, komen we op de volgende Europese top 3:
- Genève: 180,81 mg / 1000p/dag THC-COOH aangetroffen
- Amsterdam: 169,39 mg / 1000p/dag THC-COOH aangetroffen
- Barcelona: 151,1 mg / 1000p/dag THC-COOH aangetroffen
Vorig jaar was het nog Barcelona dat met 455,92 mg / 1000p/dag THC-COOH op 1 stond, terwijl in Amsterdam 157,64 mg / 1000p/dag werd aangetroffen.
Over het onderzoek
De SCORE-groep voert sinds 2011 jaarlijkse campagnes voor het monitoren van afvalwater, waaraan 19 steden uit 10 landen deelnamen en vier stimulerende middelen werden onderzocht. Vijfenzestig steden hebben sinds 2011 deelgenomen aan ten minste vijf van de jaarlijkse afvalwatermonitoringcampagnes, waardoor tijdtrendanalyses mogelijk zijn.
