Maandag 17 mei 2021 vond onder leiding van Mariël Croon, directeur communicatie, een gesprek plaats in het auditorium van het Erasmus MC. Het gesprek was een webcast waarin een onderzoek behandeld werd over de werking van cannabisolie op hersentumoren. Het onderzoek is een samenwerking tussen stichting Erasmus MC Foundation en de stichting Embrace Life. In totaal zoekt men een financiering van zo’n 2 miljoen euro van de klinische studie. Het initiële onderzoek in dit meerjarenplan is al onderweg.
Stichting Erasmus MC Foundation werkt samen met de stichting Embrace Life
In ongeveer een uur werd toegelicht hoe het plan is ontstaan, het onderzoek wordt opgezet en de stichting tot stand gekomen is. Olga van Harmelen heeft succes geboekt met toepassen van cannabisolie. Zij gebruikt twee oliën, een met THC uit ‘het illegale circuit’, een ‘huis-, tuin- en keukenmerk’ met CBD in een verhouding 1:1 met 10% aandeel werkzame stoffen tegen een uitzaaiing van de bij haar vastgestelde Glioblastoom – Astrocytoom. De uitzaaiing is verdwenen, de situatie stabiel.
Volgens Rob Candeias als medeoprichter van de stichting Embrace Life “kan het toch niet zo zijn dat patiënten die baat hebben bij wietolie … op het illegale circuit aangewezen zijn, met continu verschillende kwaliteit en [mogelijk gevaar voor de gezondheid]” [edit door redactie]. Niet alleen dat is een reden geweest voor de stichting Embrace Life om te starten. Ook het doorbreken van stigma’s tegen cannabis op twee manieren, zowel aan de kant van farmaceuten en artsen voor cannabis in de behandeling en bij het brede publiek, acceptatie en wetgeving inclusief vergoedingen door zorgverzekeraars.
“(…)Als het wel zinvol is, moeten we ervoor zorgen dat iedereen die dat nodig heeft ook krijgt(…)”
Hoofdonderzoeker Prof. dr. Martin van den Bent (neurologie) lichtte al eerder toe in een video van WOS (Westland Omroep Stichting) welke beweegredenen er zijn voor onderzoek naar cannabis tegen hersentumoren. “Als het niet zinvol is, moeten we er mee stoppen. Als het wel zinvol is, moeten we ervoor zorgen dat iedereen die dat nodig heeft ook krijgt.” Uitgangspositie van het onderzoek is om voor de combinatie THC en CBD bevestigd te krijgen óf, en zo ja in welke verhouding deze combinatie stoffen het meest effectief is. Dat gebeurt dan altijd in aanvulling op het bestaande behandelregime met chemotherapie.
Klassiek opgezet onderzoek ontwerp
Het onderzoek ontwerp is zodoende klassiek opgezet. Bij een bestaande behandelwijze die aangetoond succesvol is in het verlichten (palliatief) dan wel het doen vertragen of afnemen van de tumoren (curatief) wordt een onbekende factor toegevoegd: cannabis. De opzet is daarmee ook farmaceutisch van aard. Dit is gebaseerd op de uitspraken over “cannabis is een complexe plant met veel werkzame stoffen” en “je wilt heel specifiek weten welke stof welk effect bereikt”.
gaat om puur de werking van isolaten van THC en CBD
Ook werd duidelijk dat het gaat om puur de werking van isolaten van THC en CBD, niet om een breedspectrum of volspectrum cannabisolie. Ook lijken de verschillende terpenen in cannabis nog niet relevant voor dit onderzoek. Prof. dr. Martin van den Bent noemde bijvoorbeeld een keten die is opgezet met Bedrocan producten als ingrediënten. Het leek even te gaan om de productie van cannabisolie door o.a. Transvaal apotheek in Den Haag, maar hij doelde op de ontwikkelingen bij Echo Pharmaceuticals. “Wanneer je er van uit gaat dat het om de kwaliteit van de THC en CBD gaat, ben je geïnteresseerd in de kwaliteit en zal de fabrikant er niet meer zo toe doen”. Deze producten van Echo Pharmaceuticals worden voor het vooronderzoek gebruikt.
Echo Pharmaceuticals is een Nederlands bedrijf gevestigd in Leiden. Zij ontwikkelen enkele eigen producten die nog in pre-klinische fase (Arvisol – CBD) zijn of fase II (Namisol – THC) afgerond hebben. Namisol is een tablet met een hoge puurheidsgraad (>90%) die THC afgeeft met een gepatenteerde technologie die een hoge mate van opname in het bloed kent (bioavailability). Echo Pharmaceuticals heeft enkele patenten rondom deze producten.
Het vooronderzoek is in maart 2021 al begonnen
Het vooronderzoek is in maart 2021 al begonnen bij Prof. dr. Leenstra en loopt tot de zomer. Daarbij worden ‘vers’ onderzoek gedaan op het hersentumor materiaal van 30 patiënten. Voor de meeste wetenschappelijke onderzoeken geldt dat onderzoekers ‘kant en klaar’ standaard onderzoeksmateriaal van hersentumoren inkopen. Dit kan bezwaarlijk zijn omdat deze monsters mogelijk al heel oud zijn en onderling weinig tot geen afwijking zullen vertonen. Ook wordt er gewerkt met 10 ‘defaults’ als basis en 1-2 monsters van een patiënt. Daarmee bereik je niet voldoende externe validiteit; eerder bewijs dat het werkt voor die patiënt.
Nu vooronderzoek, op zijn vroegst eind 2022 start klinische studie
welke verhouding THC : CBD reageren hersentumorcellen het beste op
Met de resultaten van het vooronderzoek moet bekend worden in welke verhouding THC : CBD de hersentumorcellen het beste reageren. Daarna volgt de ‘kleine klinische studie’, welke als alles voorspoedig loopt, eind 2022 kan starten. Voorwaarden zijn alle aanmeldingen voor dit bijzondere middel, de financiering, ethische goedkeuringen en natuurlijk de 80-100 patiënten.
In de opzet zal het voor enkele deelnemers letterlijk een bittere pil zijn dat het onderzoek met een placebogroep wordt uitgevoerd; ondanks dat de cannabis mogelijk in de ene groep goed werkt, zullen zij door het placebo misschien het einde van het experiment niet halen. Desondanks is hun medewerking een waardevolle toevoeging aan de wetenschap: er komt een antwoord of de componenten THC en CBD actief met chemo ingezet kunnen worden tegen een specifieke soort hersentumoren.
Afsluitend komt er ook aandacht voor de vaak gerapporteerde verbeterde gemoedstoestand door toepassen van cannabis bij een kankerbehandeling. De effecten van dit verbeterde gevoel worden gemeten met een vragenlijst. Dit is onder andere naar aanleiding van het feit dat bijna 40% van de patiënten meldt cannabisolie als supplement te gebruiken bij bestaande behandelingen, vooral met chemokuur. Of het mogelijk nog meer zijn weet men niet – niet iedereen meldt welke supplementen verder worden genomen.
Updates: 17:28 – scherpere definitie palliatieve zorg, scherpere formulering sampling hersentumor materiaal, beter begrijpelijke zin placebogroep (JM).
De livestream van maandag is hier terug te zien (of bovenaan deze pagina) en de onderzoekspagina is hier te vinden.
