Het is een bijzondere dag vandaag. Het is namelijk alweer vijf jaar geleden dat het Experiment gesloten coffeeshopketen (ook wel wietexperiment of wietproef genoemd) werd opgenomen in het regeerakkoord van het kabinet Rutte III, nadat eerder de Wet gesloten coffeeshopketen (Wietwet in het kort) werd aangenomen door de Tweede Kamer onder het kabinet Rutte II. Maar waar staan we nu?
Wat volgt is eerst een uitgebreide reconstructie van de belangrijkste gebeurtenissen rondom het Experiment gesloten coffeeshopketen tot de dag van vandaag, waarna ik de stand van zaken opmaak van waar we nu zijn en daarna blik ik vooruit.
Reconstructie van het Experiment gesloten coffeeshopketen van 10 oktober 2017-10 oktober 2022
10 oktober 2017 werd bekend dat er een wietexperiment zou plaatsvinden voor de regulering van de aanvoer van de coffeeshops. Dat stond in het regeerakkoord in 2017. Het werd een wietproef en geen totale regulering van de achterdeur door het hele land heen. Bij de formatie zaten de twee uitersten Vera Bergkamp (D66) en Madeleine van Toorenburg (CDA) lijnrecht tegenover elkaar op het dossier cannabis. Bergkamp wilde door met de wietwet, van Toorenburg sloot het liefst per direct nog alle coffeeshops. Halbe Zijlstra (VVD) stelde voor om als ze er niet uit te komen, dan maar een experiment te doen. Het werd een experiment.
Wat volgde was een reeks publiciteit waarmee meerdere gemeenten hun interesse toonden. Toen er later meer duidelijkheid kwam over de wietproef, haakten ze ook weer snel af. Er zijn regels, heel veel regels.
23 februari 2018 werd bekend dat Prof. dr. J.A. (André) Knottnerus als voorzitter de onafhankelijke adviescommissie ‘Experiment gesloten coffeeshopketen’ ging leiden. Zelf was hij er niet erg hoopvol over.
Bijdragen aan wietproef consultaties
De overheid vroeg iedereen die daar behoefte aan had, om wel degelijk mee te denken. Op 12 november 2018 werd bekend dat via de Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB) individuen of organisaties konden reageren op het concept van het kabinet. Dat deden onder andere het Verbond voor Opheffing van het Cannabisverbod en 50 anderen.
29 augustus 2019 presenteerde de adviescommissie Knottnereus haar adviesrapport en daarmee werd het eindelijk bekend welke gemeenten het zouden gaan worden: Almere, Arnhem, Breda, Groningen, Heerlen, Hellevoetsluis, Maastricht, Nijmegen, Tilburg en Zaanstad. Ook zijn er voor het experiment 7 zogenaamde controle gemeenten: Helmond, Hoorn, Lelystad, Midden-Groningen, Roermond, Tiel en Zutphen.
30 september 2019 was er nog een mogelijkheid om mee te denken toen de internet consultatie voor de Ontwerp Regeling experiment gesloten coffeeshopketen werd gestart. Weer gaven organisaties zoals het VOC daar aan gehoor.
Advies genegeerd, aangenomen in Eerste Kamer
Uiteindelijk werd dit advies veelal genegeerd, evenals de meerdere goede adviezen van de adviescommissie Knottnerus. Meerdere amendementen gebaseerd op het advies van Knottnerus werden niet aangenomen in de Tweede Kamer. Behalve dan dat er toch nu een optie is om de wietproef te verlengen.
13 november 2019 werd het wetsvoorstel voor het wietexperiment goedgekeurd door de Eerste Kamer.
Wietproef aanmelding en loterij
9 juni 2020 kwam vrijwel uit het niets tijdens de corona crisis het nieuws dat geïnteresseerde initiatieven zich konden aanmelden voor de wietproef tot en met 28 juli. Interesse is er zeker, uit Nederland vanuit de tuinsbouwsector bijvoorbeeld. Maar ook uit het buitenland of een combinatie daarvan.
29 juli 2020: Het Minsterie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) maakte bekend dat er in totaal 149 aanvragen zijn ingediend voor deelname aan de wietproef. Het zou dus zeker een loting worden.
27 november 2020: De wietexperiment aspiranten ontvingen deze dag of ze door waren naar de tweede ronde. Uiteindelijk zijn 96 aanvragen afgewezen en 51 aanvragen zijn doorgegaan naar de laatste ronde.
3 december 2020: De loting uitslag werd bekend gemaakt, waaruit een top tien is gekomen.
2 juni 2021: Cookies en The Plug zijn de eerste twee van de tien telers die zijn toegewezen na de BIBOB.
25 augustus 2021: The Growery is de derde toegewezen wietexperiment teler na BIBOB traject.
10 september 2021: Cannamax en Fyta werden bevestigd als vierde en vijfde telers voor het wietexperiment.
8 november 2021: Aurora (NASDAQ:ACB) investeert in wietexperiment teler The Growery. De investering van Aurora in The Growery is de tweede (bekende, tot dan toe) beursgenoteerde investering in een wietexperiment teler.
15 december 2021: Uit het gepresenteerde regeerakkoord blijkt dat het nieuwe kabinet door gaat met het wietexperiment. En er wordt een extra ‘grote stad’ toegevoegd aan het experiment.
11 maart 2022: Nieuwe wietexperiment teler bevestigd: Aardachtig.
Wietexperiment weer uitgesteld: eerste legale wiet in tweede kwartaal 2023
30 maart 2022: De eerste legale wietexperiment wiet komt pas in de coffeeshops in het tweede kwartaal van 2023: er zijn problemen met bankrekeningen en de extra ‘grote stad’ is nog steeds onbevestigd schreven de verantwoordelijke ministers destijds in een kamerbrief.
6 april 2022: VWS minister Kuipers bezocht coffeeshop in Breda met burgemeesters.
12 mei 2022: Ministerie in gesprek met elfde teler wietproef, mogelijk eerdere start. Om mogelijk ‘te versnellen’ met het wietexperiment, kan er aan een van de vier knoppen ‘worden gedraaid’: aanbod, overgangsfase, gemeenten en aantal telers.
De tien wietexperiment telers zijn bekend
19 mei 2022: Alle tien wietexperiment telers hebben de BIBOB succesvol doorlopen.
10 juni 2022: Kuipers: ‘Deze week eerste cannabisplanten wietexperiment geplant’.
14 juni 2022: Zwolle wil niet als elfde stad aanhaken bij het wietexperiment.
6 juli 2022: Ook Utrecht wil geen deelname aan wietexperiment als elfde stad
8 juli 2022: Volgende kabinet gaat over tussentijdse evaluatie van het wietexperiment.
De geplande evaluatie van 2024 komt te vroeg voor het huidige kabinet om conclusies te verbinden aan het wietexperiment. Ook de banken geven nog steeds problemen voor aangewezen telers.
10 augustus 2022: Village Farms (NASDAQ:VFF) bevestigt toewijzing wietexperiment, 85% eigenaar Leli Holland.
25 augustus 2022: Vergunning wietproef teler Supraleaf ingetrokken, bezwaar aangetekend. Supraleaf ondervond problemen met de locatie, waarna de vergunning is ingetrokken. Er loopt inmiddels een bezwaar, maar ook de twaalfde teler is mogen beginnen.
Waar we nu staan, vijf jaar nadat het Experiment gesloten coffeeshopketen werd opgenomen in het regeerakkoord
Vandaag is het dus vijf jaar sinds dat het wietexperiment werd opgenomen in het regeerakkoord.
Vijf jaar verder is momenteel één teler, zover wij weten, pas aan het kweken
Vijf jaar verder is momenteel één teler, zover wij weten, pas aan het kweken. Maar die moet wel iedere oogst vooralsnog vernietigen, zo bevestigen verschillende bronnen. Een andere teler is juist net begonnen met de bouw, terwijl Supraleaf nog bezig is met een bezwaar en de mogelijke vervangende teler daardoor nog maar net aanstalten is gaan maken. Om een idee te geven van waar de verschillende telers staan.
De verwachting is dan ook niet zoals eerder aangekondigd in het tweede kwartaal van 2023, maar eind 2023 of zelfs pas in 2024 je echt de wiet uit het experiment in de coffeeshops van de tien gemeenten kan kopen. De evaluatie in 2024 werd dan ook al eerder uitgesteld en zal het aan het volgende kabinet zijn.
Weer vertraging dus. Maar niet iets unieks. Ook in Zwitserland, in Basel en in Zürich, hebben de aangekondigde experimenten vertraging opgelopen.
Maar als de SPD zijn zin krijgt, legaliseert Duitsland cannabis al volgend jaar zomer, maar de start van de legale verkoop zou pas (met geïmporteerde wiet uit bijvoorbeeld Canada) van start gaan in januari 2024. Mogelijk alsnog eerder dan we in Nederland wiet kunnen kopen uit het experiment…
- Advertentie -
- Advertentie -
