Deze serie van drie artikelen behandelt het document met de uitgangspunten van de Duitse regering voor de gecontroleerde levering van cannabis aan volwassenen voor genotsdoeleinden.
Het document met uitgangspunten (PDF) is opgesteld in zes onderdelen:
- Rechtskader: internationaal, Europees en nationaal
- Regelingen voor levering
- Kinder- en jeugdbescherming
- Informatie, voorlichting en preventie
- Teelt, distributie, licenties, controle en heffingen
- Evaluatie
In dit artikel gaan we in op de praktische invulling van de verschillende aspecten die voor de consument (I.7-10, II, III, IV) van belang zijn. De volgende twee artikelen gaan in op de rechtspositie (I.1-6) en de commercie (V).
Voor een overzicht van de hoofdlijnen van het document, wat tevens de introductie is van dit document, verwijs ik naar het artikel van 26 oktober 2022. We beginnen dit artikel bij sectie 7 van het eerste onderdeel (I) Rechtskader. De titel daarvan is ‘Sanctionering’, kaders met betrekking tot eigenschappen die voor de consument kunnen gelden.
Alles begint bij het begin
Woensdag 26 oktober was een spannende dag. Mauro, ikzelf en ruim 700 anderen hebben live de stream van Phoenix gekeken op YouTube. De minister van Volksgezondheid, Karl Lauterbach, presenteerde daar het document met de kaders voor legalisering van cannabis in Duitsland. Ik heb driftig meegeschreven, als halve Duitser ben ik de taal flink machtig. Toch is live vertalen best een uitdaging.
de keuze is gevallen om het geheel op te delen in drie stukken die kort na elkaar beschikbaar komen
Ondanks alle voorbereidingen loopt het toch anders. De aantekeningen en schetsen voor dit verslag lopen anders, zeker met het document in handen. Welnu, de keuze is gevallen om het geheel op te delen in drie stukken die kort na elkaar beschikbaar komen. Ter aanvulling komt er nog een ander speciaal stuk, later dit jaar. Voor nu beginnen we bij de consument en de privésfeer.
Nogmaals wil ik benadrukken dat de contouren waarbinnen de wet gemaakt kan gaan worden nog wat kunnen schuiven. Dat onderkende de minister zelf ook, er zijn nog mogelijk wat interne tegenstrijdigheden. Het uitgangspunt en als discussiestuk voor de Europese commissie is echter duidelijk genoeg: consumentenbescherming en terugdringen van de illegale handel.
In het volgende artikel over de rechtspositie wordt dieper ingegaan op de vorm van dit document en waarom het een sleutel is in het ogenschijnlijk starre slot van rechten en verdragen.
Veranderingen voor consumenten
Het betreft hier een (incomplete) vertaling van de documentatie zoals deze is gedeeld. Per sectie zijn de belangrijkste kenmerken genoemd; we gaan in op onderwerpen I.07-10. Nota bene, de verschillende subsecties zijn doorgenummerd. Dat betekent dat sectie I ophoudt bij 12 en sectie II bij 13 begint.
I: Handelingen door consumenten
07: Aankoop en bezit van cannabis worden per definitie strafvrij, met een maximum van 20-30 gram cannabis van gedroogde planten. Dat geldt voor de private als de publieke ruimte. Dat is onafhankelijk van THC-percentages, zowel als de herkomst.
Er wordt getoetst of er limieten nodig zullen zijn voor ‘hars- of vloeistof producten’ die een afwijkende potentie hebben (van gedroogde planten red.).
Samengevat betekent deze sectie dat er wettelijke gevolgen zijn voor alles wat buiten toegestane handelingen (zonder licentie) valt
08: Thuisteelt voor eigen consumptie wordt beperkt toegestaan en is strafvrij. De beperking ligt op drie (3) vrouwelijke, bloeiende planten per volwassene persoon in een huishouden. Deze regeling wordt aangevuld met jeugdbeschermingsregelingen. Een voorbeeld is dat de opbrengst van thuisteelt bewaard dienen te worden op zo een wijze dat deze niet toegankelijk zijn voor kinderen en jongeren. Thuisteelt moet gemeld worden bij de overheid. De verkoop van zaad- en stekgoed wordt gereguleerd.
09: Voor minderjarigen blijft een verbod gelden op strafrechtelijk genoemde handelingen, specifiek de teelt, aankoop en bezit van cannabis. Om in verhouding te blijven met voor volwassenen toegestane handelingen zullen alternatieve maatregelen gelden. Een instantie zoals Jeugdzorg kan bijvoorbeeld verplichte deelname aan een interventie of preventieprogramma vorderen.
10: Samengevat betekent deze sectie dat er wettelijke gevolgen zijn voor alles wat buiten toegestane handelingen (zonder licentie) valt, alsnog strafbaar is, mogelijk met lichtere strafmaten dan voorheen. Zo kan er bijvoorbeeld afgedaan worden met een geldboete bij een klassificatie verstoring van de openbare orde.
Noemenswaardig is verder dat onderzocht moet worden dat bij het bij zich hebben ten tijde van in- danwel uitvoer bij de landsgrenzen er sprake zou zijn van een strafbaar feit enkel wanneer de hoeveelheid cannabis de norm van 20-30 gram overschrijdt. Doel is om drugstoerisme in te dammen.
Overwegingen
Mogelijk conflict tussen thuisteelt opbrengsten en maximum limiet van 20-30 gram. Vereist verdere verfijning van bezit (buitenruimte kent beperking, thuis niet?). Definitie van bloeiende vrouwelijke planten laat ruimte voor veel planten in groeifase. Stekkenmarkt met burenruil lijkt uitgesloten.
II: Rondom de aankoop
Producten, aankoop en kwaliteit
13: Synthetisch geproduceerde cannabinoïden zijn niet toegestaan. Er is een eindige lijst van toedieningsvarianten van cannabis voor recreatie die wordt toegestaan. Toegestaan zijn rookwaren, inhaleren, nasale opname, orale opname in de vorm van capsules, verstuivers en druppels. Pas na evaluatie van de wet (zie punt 40) worden zogenoemde edibles mogelijk toegevoegd. Dit kan getoetst worden door een regionaal experiment uit te voeren teneinde de doelen van jeugd- en consumentenbescherming te garanderen.
Samengevat heeft een speciaalzaak een exclusieve licentie om cannabisproducten en enkel deze categorie genotsmiddelen te verkopen
14: Samengevat heeft een speciaalzaak een exclusieve licentie om cannabisproducten en enkel deze categorie genotsmiddelen te verkopen. Aanvullend kunnen apotheken als aankoop locatie ingezet worden. Personeel is aantoonbaar opgeleid en kundig in voorlichting en preventieve kennisdeling. Transacties kennen een maximum per transactie deze is enkelvoudig en even hoog als de maximumhoeveelheid die je bij je mag hebben. Je kunt dus niet voor een andere persoon nóg een portie meenemen.
15: Er zijn richtlijnen om de kwaliteit en zuiverheid van de cannabis. THC percentage moet aangetoond worden, evenals herbiciden, pesticiden, mycotoxines en micro-organismen. Dit kan bijvoorbeeld worden door de definitie van toegestane maximumwaarden. Vermenging van cannabis met tabak en nicotine, zowel de toevoeging van aromatische stoffen is niet toegestaan.
Overwegingen
Het product portfolio is uitgebreid en biedt daardoor meer dekking in de aanpak van de illegale handel. Edibles zijn mogelijk een gemiste kans, maar begrijpelijk wanneer de jeugd zo centraal staat. Consumentenbescherming is duidelijk met de mate van informatievereisten en -voorziening in de producten en diensten. Door deze set producten wordt de consument gericht op gezondere alternatieven voor de klassieke tabaksjoint.
Reclame, verpakking en niet-rokersbescherming
16: Er is een algemeen reclameverbod voor cannabis voor recreatieve doeleinden. De omverpakking is neutraal, zonder een aantrekkelijk ontwerp voor de verkoop. Reclameuitingen of hulpmiddelen via verkooplocaties, buitenruimte of internet zijn niet toegestaan. Toegelaten zijn uitingen van informatieve aard zoals bijvoorbeeld in welke gelicenseerde winkels de producten te koop zijn.
Er is een algemeen reclameverbod voor cannabis voor recreatieve doeleinden
17: De eisen rondom verplichte informatie op de verpakking en een bijlage wordt hier opgesomd. We komen hier bij het onderdeel commercie op terug. Opvallend is de eis dat er in eenvoudige taal zaken beschreven worden.
18: De wet- en regelgeving rondom meeroken (niet-rokersbescherming) geldend voor tabak wordt uitgebreid met cannabis.
Overwegingen
Gezien de continu wijzigende regelgeving rondom tabak en alcohol uitingen en maatregelen is een opzet die restrictief is te verwachten. Verpakkingsinformatie komt sterk overeen met experiment wetgeving in Nederland en actuele situatie in Canada.
III: Kinder- en jeugdbescherming
19: In speciaalzaken wordt voor binnenkomst een leeftijd controle uitgevoerd. In apotheken voor afgifte van de producten.
In speciaalzaken wordt voor binnenkomst een leeftijd controle uitgevoerd
Consumptie van cannabis in de buitenruimte is beperkt. Uitgesloten zijn plekken waar kinderen en jongeren zich bevinden zoals instellingen en openbaar toegankelijke buitenruimte zoals parken. Voor gebieden zoals voetgangerszones kan een ontheffing gelden vanaf 20:00. Bondslanden hebben de mogelijkheid om deze regels uit te breiden naar meer beperkingen.
20: Naast de leeftijdsgrens van minimaal 18 jaar wordt gekeken naar een tijdelijk maximum van een THC percentage bovengrens tot aan het 21e levensjaar. Een overtreding van de leeftijdsgrens in handelingen wordt behandeld als een overtreding en geclassificeerd als verstoring van de openbare orde.
21 en 22: Samengevat gaat het om het familierecht. Bestaande beschermingsplichten worden uitgebreid met cannabisgevolgen. Ook de aansprakelijkheid in de verzorgingsplicht wordt uitgebreid, zodat bijvoorbeeld verzuim aangerekend kan worden aan ouders bij het niet nakomen van verplichte deelname aan interventie- of preventieprogramma’s bij sanctionering van minderjarigen.
23: Bestaande vervolgmaatregelen moeten bijgewerkt worden door aanvulling van cannabisonderwerpen.
24: Strafbare handelingen die risico opleveren voor jongeren (o.a. vrij toegankelijk bewaren van cannabis in huis) kennen toekenning van een hogere strafmaat bij veroordeling.
Overwegingen
Het vaststellen van grenzen die de consumptie in de buitenruimte mogelijk maken. ‘Dichtknopen’ van mogelijke gaten.
IV: Informatie, voorlichting en preventie
25: Een platform voor eenduidige communicatie over cannabis wordt opgesteld. Dit platform is verantwoordelijk voor uitingen over informatie, voorlichting en preventie in de meest brede zin voor de consument. De verantwoordelijkheid daarvoor ligt bij de overheid, waarmee begonnen wordt met communicatie vanaf de eerste stadia van wetsontwerp en nog voordat de nieuwe wet- en regelgeving actief wordt. Onderwerpen kunnen bijvoorbeeld verantwoord consumptief gedrag zijn, zoals verkeersveiligheid.
Een platform voor eenduidige communicatie over cannabis wordt opgesteld
26: Vroege interventie mogelijkheden worden laagdrempelig aangeboden om bij jongeren verantwoord gedrag te stimuleren. Zulk materiaal voor jongeren en diens ouders wordt ontwikkeld en onderhouden.
27: In de leefomgeving buiten het gezin worden omgevingsgerichte preventieve boodschappen ontwikkeld en onderhouden.
28: Onderkende doelgroepen onder volwassenen krijgen ook specifiek ontwikkelde boodschappen en materiaal aangereikt dat ook onderhouden wordt.
29: Financiering en uitwerking van de nieuwe wet- en regelgeving wordt vanuit een grondwettelijk kader gegarandeerd.
Overwegingen
Het kunnen uitbreiden van zorgverplichtingen. Het overmatig aanbieden van cannabisuitingen in alle lagen van de bevolking kan een dempende werking hebben op de kennisopname door overprikkeling.
Tot zover het eerste deel
Er zijn in het voorstel 12 pagina’s tekst (PDF), welke zoals je ziet flink uitgebreid beschreven kunnen worden. De Duitse taal leent zich goed voor het compact overdragen van veel informatie.
Minister Lauterbach gaf aan dat er een vast team van 12 personen aan gewerkt heeft
Over de inhoud zal veel afstemming hebben plaatsgevonden; Minister Lauterbach gaf aan dat er een vast team van 12 personen aan gewerkt heeft van allerlei verschillende afdelingen van de Duitse overheid. Resultaat is dit document met al flink wat kaders.
Desondanks bleek tijdens de vragen van de journalisten dat er mogelijke gaten of conflicterende onderwerpen zijn. Voornamelijk de grenswaarde voor persoonlijk gebruik en/of bezit in de private sfeer kwam ter discussie. Want gecombineerd met een oogst van drie volwassen vrouwelijke planten zal men ver over de grens gaan van de 20-30 gram die wordt voorgesteld.
De tekstopbouw en omschrijving zijn typisch te noemen. Rondom het onderwerp van de internationale verdragen en (nationale) wetten komen we terug op het nut daarvan. In het volgende deel kun je dit verwachten. Het laatste deel zal ingaan op teelt, verkoop en andere commerciële aspecten.
