Malta heeft een aanpassing gedaan aan het cannabisbeleid. In 2021 legaliseerde het land het bezit van cannabis tot 7 gram en het kweken van vier planten voor volwassenen. Daarnaast kunnen non-profitorganisaties, de zogeheten Cannabis Harm Reduction Associations (CHRA), gereguleerd cannabis verdelen onder leden.
In mei 2025 werd echter een nieuwe wet unaniem aangenomen: Wet 128. Deze wet introduceert een boete van €235 voor het gebruik van cannabis “waar de geur overlast veroorzaakt voor derden”. Dus ook thuis, bijvoorbeeld op balkons. Binnen de eerste maand zijn al waarschuwingsbrieven verstuurd na meldingen via een speciaal ingestelde klachtenlijn.
Boetes voor thuisgebruik bij geurklachten
Daarmee komt de legalisatie van cannabis in Malta onder druk te staan door de nieuwe regelgeving.
Hoewel het oorspronkelijke beleid gericht was op harm reduction en het terugdringen van illegale handel, is de focus verschoven naar handhaving en controle. Volgens ARUC-voorzitter Joey Reno Vella leidde balkongebruik tot veel klachten van buren, wat aanleiding was voor de wetswijziging.
De boeteprocedure blijft administratief, tenzij deze niet wordt betaald. Dan volgt alsnog een gang naar de rechter. Critici vrezen dat de nieuwe regels vooral huurders en jongeren treffen, die geen toegang hebben tot privéruimten voor gebruik.
De mogelijkheid om legaal vier planten te kweken blijft bestaan, maar planten mogen niet zichtbaar zijn en niet buiten het eigen huis worden gekweekt. Iets wat voor veel huurders problematisch is.
CHRA onder druk door verplichte datadeling
Naast de boetemaatregelen verplicht de nieuwe wet CHRA om ledenlijsten te delen met ARUC, wat privacyzorgen oproept. Voorvechters van hervorming, zoals voormalig ARUC-medewerker Karen Mamo, stellen dat het beleid opnieuw mensen straft in plaats van onderliggende problemen zoals woningdichtheid en stigma aan te pakken.
De wetgeving lijkt ingegeven door jarenlange druk vanuit conservatieve kringen, waaronder de katholieke kerk, en publieke campagnes die cannabisgebruik associëren met overlast en risico’s voor kinderen. Wat begon als een historisch voorbeeld van gereguleerde legalisatie, verandert nu in een voorbeeld van hoe fragiel hervormingen kunnen zijn.
