Het ontstaan van coffeeshops
Om te begrijpen hoe de coffeeshops in Nederland nu zo zijn als ze zijn, moeten we terug naar de jaren ‘70 van de vorige eeuw. In de jaren zeventig koos de Nederlandse regering destijds voor een progressieve benadering van het drugsbeleid. Dit had alles te maken met de toename van recreatief drugsgebruik, niet alleen in Nederland maar op wereldwijde schaal. Veel landen kozen daarom voor een harde aanpak, maar Nederland niet. Een belangrijk jaar is 1976 waarin de Opiumwet werd doorgevoerd waarbij er voortaan onderscheid werd gemaakt tussen ‘softdrugs’ en ‘harddrugs’. Door deze wet werd cannabis geclassificeerd als softdrug, waardoor de weg werd vrijgemaakt voor legale verkoop en consumptie bij specifieke gelegenheden: de coffeeshop. De coffeeshop werd vanaf toen de informele ontmoetingsplek waar mensen cannabis konden kopen zonder angst voor vervolging.
Evolutie en groei
Vanaf de jaren zeventig zien we een enorme toename van het aantal coffeeshops. Veel mensen denken dan aan Amsterdam, maar in heel Nederland verschenen er vanaf toen coffeeshops. Wel is het zo dat de hoofdstad het epicentrum werd van deze beweging met als bekendste coffeeshop The Bulldog die in 1975 werd opgericht. Met de jaren werden deze coffeeshops ook steeds professioneler en gingen ze hun eigen duidelijke regels hanteren voor gedrag en verkoop. Dit werd vooral gedaan om problemen met wetshandhaving te vermijden. Vanaf de jaren negentig kwam er een daling van het aantal coffeeshops doordat de overheid inzetten op het beperken van de verkoop. De voornaamste reden hiervoor was dat er te vaak en te veel drugs werden verkocht aan minderjarigen. Het zogeheten ‘Ahoj-criterium’ werd vanaf toen ingevoerd, wat inhield dat er geen reclame, harddrugs en geen verkoop aan jongeren onder de 18 mocht plaatsvinden.
Impact en controverses
Coffeeshops zijn inmiddels niet alleen kenmerkend voor Nederland, ze hebben ook een blijvende impact gehad op de samenleving. Zo hebben ze gezorgd voor een afname van het gebruik van harddrugs en zijn ze bijvoorbeeld gaan zorgen voor een nieuwe toeristenstroom. Veel toeristen komen dan langs bij de beste coffeeshop in Den Haag of in een andere grote stad. Ondertussen blijven de coffeeshops ook onderwerp van gesprek: lang niet iedereen is blij met het progressieve beleid. Toch blijft Nederland voorlopig vasthouden aan haar gedoogbeleid.