Met de komst van het Experiment Gesloten Coffeeshopketen is een onderwerp meer prominent in beeld: gezondere consumptie. Of minder schadelijke consumptie. Dat kan op vele wijzen. Langs welke paden dit zoal bewandeld kan gaan worden gaan we behandelen in enkele delen. Tot nu toe zijn er 4 domeinen geïdentificeerd die aan bod komen: Informatie, Gedrag, Producten en Diensten.
Deze week deel 1: anatomie van de consumptie als inleiding voor Gedrag en Producten. Daarbij verkennen we structureel de meest gebruikte consumptiemethoden van cannabis. In de komende delen komen we ook dieper terug op kansen voor coffeeshops. Maar eerst beginnen bij het begin: anatomie les.
Anatomie van een joint
De meest gekozen consumptiemethode van cannabis in Nederland (en wereldwijd) is ‘de joint’ (Via Trimbos, PDF). Een conische grotere broer van de handgerolde shag. Tabak speelt een grote rol in de Nederlandse cannabis cultuur. Nergens anders ter wereld was en is de populariteit van shagtabak (ook Roll Your Own genoemd) groter dan in Nederland.
Typische geur
Verafgod in menig kunstuitwerking en verguisd door Jan Modaal, zoals te lezen valt in het onderzoek over toeristen in Amsterdam. De typische ‘hennepgeur’ zoals oom agent het noemt is van verre te herkennen. Een scherpe, doordringende en herkenbare geur komt vrij bij het verbranden van tabak met cannabis. Hieronder een vereenvoudigd model.
In het vereenvoudigde model ‘lezen’ we van links naar rechts. Kijken we naar scheikunde, dan hoort bij een zuivere verbranding door het toevoegen van voldoende zuurstof en een warmtebron een brandbare stof omgezet te worden in water (H2O) en koolstofdioxide (CO2).
verbranden van tabak en cannabis is onder normale omstandigheden een onzuivere verbranding
Het verbranden van tabak en cannabis is onder normale omstandigheden een onzuivere verbranding te noemen. In het vereenvoudigde model is dat te zien aan de uitgaande producten: Cannabinoïden, Terpenen, Nicotine en overige stoffen.
Oorzaken voor de onzuivere verbranding zijn de hoeveelheid zuurstof in de omgeving, de verbrandingstemperatuur, de toestand (vochtigheid, zuiverheid) van tabak en/of cannabis. Hoe onzuiverder, hoe meer ‘overige stoffen’. Een van de meest bekende onvolledige stoffen die ontstaan bij verbranding is giftig: koolstofmonoxide, CO. Wellicht heb je er al een melder voor hangen, in huis.
Dieper op de stoffen
Bekijken we nu het proces van de verbranding: Ingaande materialen, verandering en uitgaande materialen kom je tot de volgende resultaten. Door zuurstof (O2) aan een joint toe te voegen (je trekt lucht, een mengsel met zuurstof, door de joint) terwijl deze aangestoken wordt of smeult, ontstaat rook en as. De rook bevat de genoemde stoffen.
Nicotine helpt dan als een soort schoenlepel het stelsel permanent aan te passen
Cannabinoïden en terpenen kunnen we scharen onder de ‘goede’ middelen. Voor alle varianten van de beide groepen stofjes zijn boeken volgeschreven welke potentieel of bewezen voordelen ze kennen voor de mens.
Bij nicotine is dat anders; er zijn berichten over gunstige eigenschappen voor nicotine, maar over het algemeen maakt dit stofje dat mensen lichamelijk verslaafd raken. Het is een vermoeden dat vele cannabis consumenten die niet dagelijks roken, toch door de combinatie met nicotine eerder verslaafd kunnen raken. Dat komt door een genetische modificatie aan het dopamine stelsel, het lichaamseigen ‘beloningssysteem’. Nicotine helpt dan als een soort schoenlepel het stelsel permanent aan te passen. Toch hebben de stoffen in combinatie effecten die nog verder onderzoek wensen.
Voor de overige stoffen geldt over het algemeen dat ze vrijwel nooit goed zijn voor de mens. Onder de ruim 7000 stoffen vallen schadelijke en kankerverwekkende stoffen als aceton, ammoniak, arsenicum, benzeen, cadmium, lood en teer. Sommige van deze stoffen zijn van nature al aanwezig in tabak. Deze reststoffen komen vrij bij de verhitting en verbranding van tabak, cannabis en vloeipapier. De meer ervaren consument die eigen joints maakt, laat de ruimte voor de tip zonder cannabis. Zo kunnen met het restantje tabak ook schadelijkere stoffen in olievorm worden weggegooid.
Functies voor verduidelijking
Nu we de basis kennen kunnen we wat dieper op de materialen en functies induiken.
Onderdeel | Functie |
---|---|
Tabak | Brandstof, Rantsoenering, Roesmiddel |
Vloeipapier | Samenhouder, Bindmiddel |
Cannabis | Roesmiddel |
Filter*/ Tip | Mondbeschermer, Handbeschermer, Filter* |
De tabak heeft tenminste drie functies die we kunnen identificeren. Het dient als brandstof zodat de cannabis aanblijft en potentieel beter verbrandt; goede, biologische cannabis brandt namelijk slecht. Het is een rantsoeneringsmiddel om zo langer met cannabis te doen door de verhouding cannabis:tabak aan te passen. Lees ook het onderzoek naar de effecten van puur vs gemengde joints. Als laatste heeft tabak met het stofje nicotine een functie als roesmiddel.
- update: zie statement en discussie onder aan dit artikel voor meer nuance. Er zijn verschillende mensen die terecht een opmerking hebben gemaakt over ‘goede, biologische cannabis brandt namelijk slecht’.
Het vloeipapier heeft twee eigenschappen, het houdt materialen bij elkaar en bindt deze met bindmiddel (lijm, gom).
De cannabis heeft als functie om als roesmiddel te gelden. Misschien is dat een beetje scherp gesteld voor een CBD-only product, maar over het algemeen is dit wel de generieke functie.
Een tip of filter heeft twee tot drie functies
Een tip of filter heeft twee tot drie functies. Het geldt als een mondbeschermer omdat de lippen niet vol met onsmakelijke olie in aanraking komen. Ook voorkomt een tip of filter dat er stukjes tabak en/of cannabis in de mond komen.
De tweede functie is de handbeschermer. Shagrokers staan bekend om vergeelde vingers waartussen de shaggies worden gerookt. Een tip voorkomt verkleuring van de huid omdat de verkleurende olie niet op de handen komt.
De laatste functie geldt eigenlijk alleen voor filters die als tip gebruikt worden. Een filter is een cilindervormig staafje gemaakt van kunststof vezels (celluloseacetaat), papier of een actief koolstoffilter.
Afsluiting
Tot zover de anatomie van de joint, de stoffen in de joint en de functies van de verschillende onderdelen. De volgende keer gaan we dieper in op de verschillende onderdelen, de functies en mogelijke aanpassingen. Op die manier komen we dicht bij de kern van veel van mijn werk: functioneel ontwerpen.
Edit 28 april 2022
Er is wat discussie ontstaan over de uitspraak over biologische wiet die slecht brandt. Dat is namelijk inderdaad zo, ik leg het graag even uit. Daarnaast is het belangrijk om te realiseren dat planten zonder bestrijdingsmiddelen een duidelijke voorkeur genieten. Het sleutelwoord in het genoemde statement en de quote van een van Mauro’s eerdere artikelen is ‘goed’. Goede, biologische wiet.
Verstopt in de onderstaande draad op Facebook staat mijn berekening over meer of minder plantmateriaal dat je verbrandt.
Mocht je niet van Facebook zijn, hieronder nog eens het rekenvoorbeeld: Stel je voor, twee identieke topjes cannabis. Eentje onbespoten, eentje bespoten met middelen tegen schimmels, meeldauw, plaagdieren. Het gewicht van het bespoten product is vergroot met 2%.
Type | Berekening | Eindgewicht plantmateriaal |
---|---|---|
Onbespoten | 1g plantmateriaal / 1g eindproduct | 1g plantmateriaal |
Bespoten | 1g plantmateriaal / (1g + 0,02g) eindproduct | 0,9804g plantmateriaal |
Netto heb je dus net iets minder dan 0,2g aan bestrijdingsmiddelen die je mee verbrandt. Deze middelen zijn vaak lichter ontvlambaar, zie de waarschuwingen op een rijkswebsite van ministerie van VWS. Voor de duidelijkheid, er zijn strenge regels voor het mogen toepassen van bepaalde bestrijdingsmiddelen voor de voedselindustrie. Bij een ongecontroleerde, ondergrondse kweek is niet inzichtelijk en geen garantie welke producten zijn toegepast of weggelaten.
Lees ook: Kansen voor coffeeshops – deel 2: aanpassen van de tabak joint