Er heerst veel verwarring over de biobeschikbaarheid van cannabisproducten, ofwel: hoeveel van de ingenomen, c.q. aangebrachte werkzame bestanddelen uiteindelijk hun werk kunnen doen op, of in het lichaam. Heeft een product dat wateroplosbaar is, ook een hogere biobeschikbaarheid? Het antwoord is soms: “Ja”, maar meestal: “Nee”. Hieronder volgt een uitleg.
Als voorbeeld nemen we de bekende cannabinoïde CBD (Cannabidiol).
Lipofiel
CBD en overige cannabinoïden zijn lipofiele (vet-minnende) moleculen
CBD en overige cannabinoïden zijn lipofiele (vet-minnende) moleculen, ook wel hydrofoob, ofwel, waterafstotend genoemd. Lipofiel wil zoveel zeggen als dat moleculen met deze eigenschappen, graag in vette stoffen en apolaire oplosmiddelen oplossen, zoals bijvoorbeeld olie, boter en alcohol of ether.
Met deze kennis lopen we gelijk tegen een probleem aan. Het mechanisme van het menselijk lichaam werkt niet op lipofiele basis maar is vooral hydrofiel (water-minnend) ingesteld. CBD is dus maar weinig biobeschikbaar, wat wil zeggen in welke mate een werkzame stof op de bedoelde plek terecht komt in het lichaam.
Metabolisme
Nu heeft ons lichaam gelukkig een mechanisme (het metabolisme) wat ervoor zorgt dat werkzame bestanddelen die normaal niet zo 1, 2, 3 door het lichaam kunnen worden opgenomen/verwerkt, dit na gemetaboliseerd (ook wel het “first-pass effect” genoemd) te zijn wél kunnen. Het nadeel hiervan, is dat het onze lever enorm veel energie kost om dit te realiseren.
Tijdens het hele proces gaat tussen de 65% tot 90% van de werkzame bestanddelen verloren en uiteindelijk bereikt meestal maar zo’n 12%, en in het meest gunstige geval 35% ervan de bedoelde plek(ken) in het lichaam waar het dan zijn werk kan gaan doen. Dit is een uiterst inefficiënte manier van werken, maar bovenal jammer want je verliest zo veel van de werkzame bestanddelen.
Is het wel écht hydrofiel?
Wat vaak geclaimd wordt is dat wanneer een stof oplost in water, deze vanzelfsprekend een hogere biobeschikbaarheid heeft dan stoffen die dit niet kunnen. In het geval van suiker of zout is dit ook zo want deze stoffen zijn beide van nature al hydrofiel.
dit neemt de lipofiele eigenschappen van CBD niet weg
Nu komen er steeds vaker CBD-producten op de markt die claimen een hogere biobeschikbaarheid te hebben, doordat ze oplossen in water maar dit klopt in de meeste gevallen niet helemaal. Wat deze producten veelal gemeen hebben is dat de CBD-moleculen middels ultrasoon geluid of andere trillingen verkleind worden tot op nanoniveau, of ze worden liposomaal gemaakt met emulgatoren (Een liposomaal product heeft zowel hydrofiele als lipofiele eigenschappen).
Beide processen zorgen ervoor dat CBD (deels) wateroplosbaar lijkt, maar dit neemt de lipofiele eigenschappen van CBD niet weg waarmee het de biobeschikbaarheid ook niet significant verhoogt. Deeltjes zijn echter zó klein gemaakt dat ze zich (tijdelijk) tussen de watermoleculen kunnen verstoppen, maar behouden dus hun standaard lipofiele eigenschappen.
Tóch metabolisme nodig
Eenmaal in het lichaam moeten deze moleculen nog steeds eerst het metabolisme proces door, alvorens ze beschikbaar zijn voor het doel waarvoor ze zijn ingenomen. Aan veel van dit soort producten wordt alcohol toegevoegd en dit is met een reden.
werken niet per sé beter dan normale olie
Van alcohol is bekend dat het de eigenschappen van cannabis kan versterken. Daarom is het niet verstandig om tegelijk alcohol te drinken én cannabis te consumeren. Onder andere is het hierdoor, dat dergelijke producten beter lijken te werken dan producten op vet of oliebasis, maar het maakt ze meteen ook ongeschikt voor kleine kinderen, zwangere/lacterende vrouwen en mensen met diverse religieuze overtuigingen.
Wanneer cannabinoïden worden verkleind met frequenties of andere trillingen kunnen ze dus oplossen/mengen in water, maar werken niet per sé beter dan normale olie.
Let goed op
Na verloop van tijd kan dit vervelende gevolgen hebben voor de gezondheid
Let er bij de aanschaf van een product altijd goed op of het gemaakt is met frequenties/trillingen. Indien dit zo is, neem dan enkel een product dat pure cannabinoïden bevat en géén product wat gemaakt is met bijvoorbeeld een ruw CO2 extract zoals de bekende donkere CBD-pasta.
Het verkleinproces beperkt zich namelijk niet tot enkel het verkleinen van de cannabinoïden maar ook van álle andere aanwezige stoffen in dit extract. Dus ook de (in kleine hoeveelheden) vaak aanwezige zware metalen en/of andere verontreinigingen welke een ruw extract vaak met zich meebrengt. Deze moleculen zijn op normale grote doorgaans geen bedreiging voor ons, omdat ze niet door bepaalde weefsels heen kunnen. Echter op nanoniveau, kunnen ze ineens op plekken in je lichaam komen waar je ze liever niet wilt hebben. Na verloop van tijd kan dit vervelende gevolgen hebben voor de gezondheid.
Lipotransporter
Wanneer je cannabinoïden beter biobeschikbaar wilt krijgen zul je ervoor moeten zorgen dat ze vóór inname reeds aan een transporter (lipoproteïne) gebonden zijn. Hierdoor hoeft de lever het niet eerst te metaboliseren alvorens ze beschikbaar worden voor het doel waarvoor ze zijn ingenomen.
Wanneer een product alcohol bevat, is het in elk geval nooit een product wat deze techniek gebruikt
Het grote voordeel hiervan is dat moleculen niet verkleind worden maar wél een theoretische biobeschikbaar van 100% hebben. Ik zeg theoretisch omdat er altijd wel een deel van wordt afgebroken door enzymen in je speeksel, je slijmvliezen en je maag. Echter, met een gemiddelde factor van 10 (of hoger) dan bij een reguliere olie, liposomaal extract of extract op nano/verklein basis is het verschil significant te noemen.
Een ander voordeel wat hierbij komt kijken is dat je een full-spectrum extract kunt gebruiken wanneer je deze techniek toepast omdat andere aanwezige deeltjes dus ook niet verkleind worden en dus geen ernstig probleem meer zijn. Wanneer het lukt dit op een stabiele manier te realiseren is het bijkomstige effect dat het eindproduct ook wateroplosbaar is.
Er zijn momenteel maar enkele producten op de markt die dit exacte principe volgen. Kijk dus altijd goed hoe een product gemaakt is. Wanneer een product alcohol bevat, is het in elk geval nooit een product wat deze techniek gebruikt.
Conclusie
Een wateroplosbaar- en/of CBD-product op nanoniveau heeft niet per sé een hogere biobeschikbaarheid dan een product op oliebasis. Lipofiele werkstoffen dienen altijd eerst aan een lipotransporter gebonden te worden voor je ze daadwerkelijk een significant hogere biobeschikbaarheid kunt toewijzen.
Door Remo Nijenhuis: cannabis onderzoeker, voorvechter voor legalisatie, CBD-expert & entrepreneur. Remo is de eigenaar van de Cannatheek in Enschede en CannaOil NL. De Cannatheek heeft momenteel één fysieke winkel/locatie en diverse resellers van haar producten over heel Europa. Ook bieden ze ondernemers de mogelijkheid ons model en huisstijl te leasen, of om enkel affiliate te worden. Een Cannatheek of shop in elke stad is het doel. Hiermee proberen ze het stigma wat (nog steeds) rust op hennep te doorbreken. Daarnaast zijn ze lid van, en zitten zee aangesloten bij het Cannabinoïden Adviesbureau Nederland en onderhouden ze nauwe contacten met het Canadese RX-leaf, een van de grootste online platforms van onderzoekers/artsen en therapeuten m.b.t. cannabis en haar eigenschappen. Hierdoor kunnen ze altijd snel schakelen bij moeilijke vraagstukken of (aankomende) veranderingen in het Nederlandse beleid. Lees hier zijn introductie column.