Kansen voor coffeeshops – deel 4: roesmiddel en tips

- Advertentie -

Met het einde van het jaar komt ook een einde van deze serie. Door de anatomie van de joint te volgen hebben we in deel 1 kennis gemaakt met de samenstelling en consumptie mogelijkheden. Deel 2 gaat over tabak en mogelijke alternatieven daarvoor. Deel 3 gaat over vloeipapier en de mogelijkheden daarvan. In dit laatste deel ga ik in op de cannabis en de (filter)tip.

We kijken nog een keer naar de anatomie; de kapstok van deze serie.

De functies gaan we opnieuw bespreken, te beginnen bij de cannabis. Daarna komen we bij de tip, met de functies en mogelijkheden.

Cannabis als roesmiddel

In het rapport van het Trimbos instituut van 2022 dat onlangs is gepresenteerd zien we de ‘laatste trends’ in cannabisland. Hoewel de steekproef is genomen in de winter van 2021-2022 kunnen we er wel wat nuttigs mee voor dit stuk. We beginnen even met ‘gezonder geteelde cannabis’.

Weinig biologische teelt

Voor het onderzoek zijn 114 proefaankopen nederwiet gedaan. (Sterkste (neder)wiet en nederwiet bij elkaar opgeteld.) Er zijn ook 19 nederhasj proefaankopen gedaan. Van deze aankopen is 41% binnen gekweekt, 2% buiten, rest onbekend (p. 23). Opvallend is dat 5% in de volle grond is geteeld en 8% van deze samples biologisch geteeld. Dit is opvallend omdat er blijkbaar ook overdekte teelt in de volle grond plaats vindt en er ook biologisch binnen geteeld wordt.

Met 8% biologische teelt ligt het aandeel binnen de bandbreedte van voorgaande jaren, zie onderstaande tabel.

Hoewel er voor de consument wat te winnen valt door biologisch geteelde cannabis in een voorgedraaide joint toe te passen, is daar een enorm spanningsveld. En die zit op het risicoprofiel van de ondergrondse kweker. Biologisch telen brengt uitdagingen mee: kans op ziekte, plaagdieren en schimmels en lagere opbrengsten. Die uitdagingen vertalen zich direct in een slechtere business-case voor de huidige illegale teelt. Omdat de teelt vaak gebeurt in tijdelijke locaties is er daarom geen ruimte voor een schoner product. Legale teelt kan daar een positieve draai aan geven.

Cannabinoïdenprofielen

Met het huidige onderzoek van het Trimbos in de THC monitor worden drie cannabinoïden gemeten, THC, CBD en CBN. Ter illustratie een tabel van de ‘Nederwiet, populairst’ van de afgelopen jaren.

In het jongste rapport wordt aangegeven dat de stijging significant te noemen is voor THC gehalte tussen 2021 en 2022. Over de lange termijn genomen is dit niet significant en valt dit binnen de bandbreedte.

CBD cannabis markt ingestort?

Als we verder kijken naar de meest recente onderzoeksresultaten zien we een enorm laag gehalte CBD. Ter ondersteuning heb ik in de tabel nog het de gemeten piek van CBD en CBN ernaast gezet. Daarmee wordt duidelijk dat de winter van 2021-2022 een geheel andere is geweest dan andere jaren.

Mogelijke verklaringen kunnen zijn: problemen met zaadbedrijven in Europa, met name Spanje. Maar ook het feit dat de lockdowns en andere maatregelen met betrekking tot COVID-19 een andere productie en/of productfocus nodig is geweest.

Het is anders niet te verklaren dat er spontaan weinig tot geen CBD terug te vinden is in de producten. De piek metingen in voorgaande jaren lieten zien dat er een CBD-markt was. Deze is verklaarbaar ingestort als je onzeker bent als kweker of er wel vraag naar is of dat er minder marge op CBD-cannabis zit. Waarschijnlijk is het moeilijker geweest voor coffeeshops om gevarieerde producten in te kunnen kopen.

Onhandig meetmoment

Kijken we naar de periode wanneer de THC monitor inkoopt, in de winter, is dat mogelijk een minder handig moment. Het is me niet duidelijk geworden waarom het in de winter gebeurt. Uit de gegevens van onderzoeken en gesprekken met coffeeshophouders is de winter niet het piekmoment. Vanuit buitenteelt is het wel het moment dat oogsten op de markt zouden kunnen komen, maar technisch gezien heb je dan al de meest verse cannabis gemist; deze kun je in november, begin december verwachten.

Het gehalte CBN is een indicator van de versheid van cannabis

Het gehalte CBN is een indicator van de versheid van cannabis. Als THC en CBD onder invloed van zuurstof en/of zonlicht vervallen ontstaat er CBN. Deze stof heeft een meer verdovende functie; de consument ervaart sneller een ‘couch-lock’ effect. De degradatie van THC zit op ongeveer 1%/maand, met een hoger percentage CBN kun je zo de versheid een beetje inschatten. Met de piekwaarde er bij heb je dan een beetje een idee of er ‘oude troep’ aangeboden werd.

Kijken we naar de recente cijfers ligt de CBN waarde op een gemiddelde 0,2% en een gemeten piek van 0,4%. Dat is laag te noemen, met andere woorden: de 2% buitenteelt is verklaarbaar en passend bij een verschoven markt die bij een lage CBD waarde hoort. De wat lagere waarde biologische teelt sluit daar enigszins bij aan.

Gebruik CBD in joints

Nu we steeds meer weten over het nut van CBD, is het belangrijk om op zoek te gaan naar materiaal voor voorgedraaide joints met CBD. Zoals benoemd in het achtergrond stuk (1.5: Cannabidiol versus tetrahydrocannabinol) in het 2022 verslag door Trimbos helpt CBD de kans op psychose te verkleinen.

Belangrijke voetnoot bij de uitlatingen op p.11 is wel om te noemen dat internationaal onderzoek meldt dat er een relatie bestaat tussen THC en schizofrenie, echter kan zonder aanleg er niet spontaan zulk een storing ontstaan. Helaas kan cannabisgebruik wel zulk onderliggend lijden naar voren trekken als permanente schade.

Door aan te dringen bij kwekers om meer CBD houdende cannabis te telen kun je daarom actief helpen in het gezonder houden van de klantenkring. Het liefste nog biologisch geteeld, ondanks het spanningsveld.

Conclusie

Met deze ongebruikelijke aanpak over de discussie welke cannabis het beste is, kan er wel duidelijk een verbetering gerealiseerd worden. Belangrijk daarbij is om te weten of het nu mogelijk is voor de niet legale teler om passende genetica te krijgen.

Biologische teelt vergroten kan waarschijnlijk alleen door teelt te legaliseren. Het is op dit moment lastig om als coffeeshop kieskeurig te zijn. Dat komt enerzijds omdat er niet getest mag worden op kwaliteit door coffeeshops. Anderzijds zal het lastig zijn om tegen concurrerende prijzen een portfolio aan te bieden of in te kopen.

Er zit meer in de tip

Ik kan me nog de levendige discussies herinneren in de jaren ’90. De ene zweert bij de M vorm, anderen gaan los op een ruitje ◇. De varkensstaart is absoluut voor beginners toch? En de creatieveling maakt een sterretje ☆ of nog complexere vorm van de tip.

Het meest gebruikte materiaal is papier, voor een tip. Ook daarin zijn er veel verschillende soorten kwaliteiten. Veel daarvan komen overeen met dezelfde eigenschappen als die bij vloeipapier. Alleen zoek je bij een tip andere eigenschappen dan bij vloei.

Ondertussen zetten we de verschillende functies nog eens op een rijtje. Dan kunnen we eens echt inhoudelijk kijken naar de verschillende vormen, materialen en andere eigenschappen die relevant zijn voor een voorgedraaide joint.

Mondbeschermer

Zoals we kort al noemden in het eerste artikel is de tip een mondbeschermer. Het voorkomt dat kleine deeltjes in de mond komen bij het inhaleren. Als tweede beschermende mondfunctie voorkomt een langer, niet op te roken deel dat de hitte van te verwarmen materialen de gevoelige lippen raken.

Een derde functie is dat je niet met natte lippen de stabiliteit van de joint in gevaar brengt. Een vierde functie is dat je niet met tabaksresidu in je mond krijgt, of op je lippen, omdat een joint nat kan worden en daarmee ook het vulmiddel. Nicotinewater is niet heel smakelijk, vandaar dat ook op deze wijze de tip de consument beschermt.

Handbeschermer

Ook noemden we in het eerste artikel van de serie de handbeschermer. Niet alleen de hitte, maar ook de olien die vrij komen tijdens een verbranding blijven daardoor weg van de vingers.

Filter

We noemden het al even in de introductie. Het materiaal waarmee je de tip maakt zorgt weer voor extra eigenschappen en/of mogelijkheden. Zo kun je met papier al het verschil maken door bijvoorbeeld voor ongebleekt te kiezen. Of van gerecycled materiaal. Belangrijk is om te weten of het papier goed om kan gaan met vocht. Een absorberende papiersoort is mogelijk relevanter dan een die geen vocht absorbeert.

Regelmatig zie je consumenten een visitekaartje gebruiken voor een tip. Dat is niet heel handig – de rook van de joint kan misschien ook schadelijke stoffen van de inkt laten meekomen. Hoe neutraler het papier is, hoe beter. Ook wordt een tip ingezet om een boodschap zoals het merk van de voorgedraaide hulpmiddelen (cones) af te beelden.

Vorm en functie

Als je creatief bent kun je bij een papieren filter allerlei vormen inzetten. Maar heeft dat ook nog nut? Laten we het eens technisch bekijken. Een tip met een vormpje in de doorgang heeft effect. Het kan niet alleen deeltjes tegenhouden, je hebt ook nog eens oppervlak dat de rook kan doen afkoelen. Het is een heel klein oppervlak, maar toch, het heeft effect.

Naast papier zijn er ook de kleinere varianten van de sigarettenfilter

Wanneer dat oppervlak poreus is, zal het ook nog vocht en andere stoffen opnemen uit de rook. Daarmee heb je (miniem) minder rendement, maar krijg je op dezelfde wijze mogelijk ook een minieme vermindering van schadelijke stoffen binnen. Tenzij je dus met drukkersinkt werkt aan de zijde waar de rook langs het papier komt.

Naast papier zijn er ook de kleinere varianten van de sigarettenfilter. Dat zijn celluloseacetaat filters in een kleinere diameter. Onder andere Mascotte levert deze in verschillende maten en uitvoeringen. Celluloseacetaat filtert een beetje, en koelt door de vele kanaaltjes in het materiaal ook.

Een andere soort uitvoering is met actieve koolstof. Actieve koolstof filtert de meeste schadelijke stoffen uit rook, maar ook filtert het werkzame stoffen. In de wereld van pijproken zijn deze filters flink vertegenwoordigd, in een 9mm formaat. Voor ‘roll your own’ tabak en de cannabiswereld zijn kleinere filters van toepassing. Nadeel van deze filtertypes is dat het rollen moeilijker wordt ervaren.

Assepoesters droom?

Glazen tips zijn de volgende soort die ik wil bespreken. Je ziet ze steeds meer opkomen; twee jaar geleden waren ze dan ook uitverkocht bij verschillende winkels. Verschillende Amerikaanse celebrity cannabis consumenten brachten dit product op de markt. Ook verschillende merken van cannabis attributen hebben een of meer verschillende varianten in hun assortiment.

Youtuber Drew is razend enthousiast over glazen tips. Specifiek worden verschillende versies in deze review besproken. Een interessant feit over de vorm van deze glazen tips kan ik meegeven.

Uitstapje naar een hobby

Bij het maken van een tabakspijp is het mondstuk vaak minstens de helft of meer van de productietijd, wanneer dit met de hand gebeurt. Fabriekspijpen zijn herkenbaar aan het feit dat er geen tijd is besteed aan het openen van het platte mondstuk; je ziet een vlak met een rond gaatje er in.

Het verschil voor de consument zit hem in het goed ‘openwerken’ van een mondstuk. Dat zorgt voor het veranderen van de luchtstroom van een rechte, turbulente stroom naar een breed vlak. Het brede vlak zorgt voor het bereiken van een nog lagere temperatuur en verdeling over de gehele tong. Voordeel: meer smaak.

Het vermoeden is, vanwege de fish tail vorm, dat er meer smaak beschikbaar komt

De brede platte vorm wordt ook wel een ‘fish tail’ genoemd. Deze houden we er even in voor de glazen tips. Het vermoeden is, vanwege de fish tail vorm, dat er meer smaak beschikbaar komt.

Ook is het debiet groter; bij de meeste papieren tips gebruik je een smal formaat. De glazen tips zorgen voor een grotere diameter en daardoor voor een grotere luchtstroom. Het debiet (doorstroom van volume per tijdseenheid) is dan zelfs met een korte ademteug netto groter dan bij een normale tip. Zo is dan ook verklaarbaar waarom Drew in de genoemde video meer smaak ervaart.

Hygiene bij hergebruik en recycling

Glazen tips worden als herbruikbaar geadverteerd. Er zijn ook verschillende uitvoeringen uitgewerkt. Let bij herbruikbaar materiaal op hoe goed je de hulpmiddelen kunt schoonhouden. Er zijn varianten met glazen kogeltjes bijvoorbeeld, deze zijn uiterst moeilijk schoon te houden.

Dan is er nog een laatste stuk van belang: recycling. De meeste glazen tips worden gemaakt van boriumsilicaat. Dit type glas is anders dan de glazen flessen en potjes die we dagelijks gebruiken. Het resultaat is dat we het niet in de normale recycling stroom kunnen meegeven.

Conclusie

Er worden al verschillende opties voor tips aangeboden op de markt. Net als bij vloei zijn er verschillende mogelijkheden met materialen en functies. Deze twee componenten zijn uitermate geschikt om de culturele en rituele aspecten uitdrukking te geven.

Het zou interessant zijn om na te denken over herbruikbaar materiaal. Belangrijk is dan welke beperkingen er zijn in de materialen en vormen. Of bijvoorbeeld een product te kiezen dat schadelijke stoffen vermindert.

Afsluiting

Aan het begin van deze serie was ik wel wat huiverig. Want wat kun je nu toevoegen aan het meest verkochte product in de recreatieve cannabismarkt? Al met al een boel nieuwe inzichten, hoop ik zo.

In de gesprekken die ik met coffeeshopeigenaren heb gehad het afgelopen jaar kwam naar voren dat velen al eens een iets hebben uitgeprobeerd. Pure joints, minder tabak, andere samenstelling van de vulling, meer in het assortiment. Lang niet altijd levert dat de verwachte resultaten: bewustere inkoop door klanten en voldoende afzet om dit vol te houden.

Belangrijk is dat in het aanbieden van alternatieve producten de klant deze informatie ook leert kennen

Zo komen we denk ik terug bij de vier domeinen die ik kort belichtte in het eerste artikel: informatie, gedrag, producten en diensten. Qua informatie is het denk ik met deze serie artikelen gelukt om de verschillende mogelijke aspecten te bespreken. Belangrijk is dat in het aanbieden van alternatieve producten de klant deze informatie ook leert kennen.

Want alleen met de informatie en aanwezigheid van de producten kan het tweede domein, gedrag, beïnvloed worden. En ja, er zijn natuurlijk ook ‘influencers’, voor de cannabis markt ligt dat nog erg gevoelig. Voor de algemene consument is het ook nog maar de vraag of deze de nieuwste inzichten van een instituut als Trimbos tot zich neemt.

Druk van buitenaf

Met het aanstaande experiment gesloten coffeeshopketen komt er wat verandering aan. Daar heeft een coffeeshop direct of indirect mee te maken. Al met al zullen er in elk geval nieuwe producten beschikbaar komen. Daarmee kan de klant ook nog meer kiezen. Het gesprek wordt daarbij erg belangrijk, want veel voorlichting en informatie uitwisseling moet gebeuren via de budtender.

Voor elke coffeeshophouder is dit een kans. Want dat de markt wat verandert, zorgt voor het bevestigen of het hervinden van wat je bedrijfskernwaarden zijn. Als je nu al nadenkt over de producten en diensten die je wilt (blijven) leveren, kun je nog gerichter de markt in.

Missende marktgegevens

De vraag is of de klant ook al daar klaar voor is. Doordat ik voor deze laatste analyse dieper in de Trimbos data ben gedoken, merkte ik nog wat nieuws. Dat was ook het punt van Mauro, hoe nauwkeurig is nou eigenlijk het aankopen van een setje samples cannabis?

En hoe nauwkeurig heeft een onderzoeker inzicht in consumentengedrag in de gedoogmarkt? Mijn vermoeden is dat dat weinig is. En dat komt onder andere door problemen met marketing. Dat wat voor enige sector normaal is, kan nu niet – gesprekken over consumptiegedrag, frequentie, proefmonsters, aanbiedingen.

Al deze kennis doe je normaal op in een markt door extra goed je klant te leren kennen. Dat is nu vrijwel onmogelijk. Is het niet vanwege afficheringsproblemen, dan is het wel vanwege het feit dat je niemand mag aanzetten tot cannabisconsumptie. Of een andere reden, er is nog steeds een stigma op cannabisconsumptie.

Succes gegarandeerd?

Komen we dus tot de conclusie. Er is voldoende ruimte om het meest verkochte product in de Nederlandse cannabis verkooplocaties minder schadelijk te laten zijn. Daarvoor zal de consument ingelicht moeten worden. Ook is er goede kennis over de klant en diens wens nodig. Zoals bij allerlei andere onderwerpen voor verandermanagement, is ook hier data nodig.

Zo moet ook de sector luid en duidelijk kunnen aangeven wat er mist aan marktdata om een gezondere transitie voor de klant mogelijk te maken

Die data kan alleen worden verkregen als er zich wat verandert bij de wet- en regelgeving. Een tekort aan bedrijfskundige kennis herken ik vaker bij bestuurskundigen. Men vraagt om een dashboard met ‘knoppen om aan te draaien’. Alleen doordat er inzicht en begrip mist over ‘wat doen de knoppen’ omdat men daar niet voor of over geleerd heeft, gaat het dan anders dan verwacht.

Zo ook zal er wat moeten gebeuren om de commerciële kant succesvol te laten zijn voor een gezonder alternatief van de huidige voorgedraaide joint. Inzicht is nodig om het best passende en meest kans van slagende product te leveren. Dat is een belangrijk aspect voor de huidige en voor de nieuwe markt tijdens het experiment gesloten coffeeshopketen. De markt heeft de ruimte nodig om onderzoek te doen.

Daarvoor is het aan de bedrijven om te vertellen wat zij missen. Zoals bijvoorbeeld gemeente Arnhem duidelijke wensen heeft om milieuvriendelijke verpakkingen in het experiment terug te willen zien. Zo moet ook de sector luid en duidelijk kunnen aangeven wat er mist aan marktdata om een gezondere transitie voor de klant mogelijk te maken. Bij wie kan men terecht bij het ministerie van volksgezondheid? Want met resultaten van harde marktcijfers komt men tot bewustere keuzes door consument en inkoper.

Lees ook vooral hier deel 1: anatomie van (joint) consumptie,  deel 2: aanpassen van de tabak joint en deel 3: verder aanpassen van de joint.