Het cannabisgebruik onder Europese scholieren van 15 en 16 jaar blijft dalen. Dat blijkt uit de nieuwste resultaten van het European School Survey Project on Alcohol and Other Drugs (ESPAD), die eerder deze week zijn gepubliceerd. Volgens het rapport heeft gemiddeld 12% van de jongeren ooit cannabis gebruikt, een daling ten opzichte van het piekjaar 2003 (18%). De actuele cannabisconsumptie — gebruik in de afgelopen 30 dagen — bedraagt nog slechts 5%. Dit bevestigt de langetermijntrend van afnemend gebruik.
De ESPAD-enquête, gecoördineerd door het Italiaanse Nationale Onderzoekscentrum en uitgevoerd in samenwerking met het European Union Drugs Agency (EUDA, voorheen EMCDDA), werd in 2024 afgenomen in 37 Europese landen, waaronder 25 EU-lidstaten. In totaal namen 113.882 scholieren deel aan het onderzoek.
Data over cannabisgebruik onder jongeren in Nederland
In Nederland zou het aantal jongeren dat ooit illegale drugs heeft gebruikt zijn gedaald van 22,77% in 2019 naar 16.2% in 2024. Daarvan was cannabis in 2019 4,67% en 3,97% in 2024.
Zo’n 22,36% van de Nederlandse jongeren in 2019 zou ooit cannabis hebben gebruikt, terwijl dat in 2024 15,29% is. Het percentage dat in 2019 in de afgelopen 30 dagen cannabis had gebruikt was 12,45%, terwijl in 2024 dat nog 8,08% is.
In 2019 gaf 50,84% van de jongeren aan dat het relatief makkelijk was om aan cannabis te komen, tegenover 32,82% in 2024. ‘Early onset use’ (vroeg gebruik) zou iets zijn gestegen van 2,55% in 2019 naar 3,35% in 2024.
Nieuwe risico’s: e-sigaretten, gokken en medicijngebruik
Hoewel het cannabisgebruik Europees daalt, wijst het ESPAD-rapport op andere opkomende risico’s. Het gebruik van e-sigaretten onder jongeren neemt toe, net als het niet-medische gebruik van geneesmiddelen. Daarnaast is er een sterke stijging te zien in online gokken en gamen. Deze gedragingen roepen nieuwe zorgen op bij beleidsmakers en volksgezondheidsinstanties.
Het onderzoek besteedt voor het eerst expliciete aandacht aan mentale gezondheid, mede ingegeven door de nasleep van de COVID-19-pandemie en actuele geopolitieke spanningen. Psychisch welzijn en preventie spelen een steeds grotere rol in het begrijpen van het gedrag van adolescenten.
Opvallende stijging risicogedrag bij meisjes
Een andere belangrijke bevinding uit het ESPAD-rapport is de toename van risicogedrag onder meisjes. In meerdere categorieën — waaronder e-sigaretgebruik en medicijnmisbruik — vertonen meisjes een opvallende stijging in prevalentie. Dit markeert een verschuiving in patronen die voorheen vaker bij jongens werden waargenomen.
De ESPAD-studie wordt sinds 1995 iedere vier jaar uitgevoerd. De editie van 2024 markeert dertig jaar monitoring van middelengebruik en risicogedrag onder Europese scholieren.
.){kind=link}