Wietexperiment analyse: het bezwaar tegen het bezwaar

- Advertentie -

Het experiment gesloten coffeeshopketen bevindt zich in een cruciale fase. Voor de op dit moment geselecteerde telers in het experiment is het heel erg spannend. Op de achtergrond zijn er veel mensen actief aan het zenuwen. In dit artikel een analyse van wat er allemaal speelt.

Update 21 januari 17:19: Rechter wijst verzoek collectief niet ingelote kwekers af in kort geding

Achtergrondonderzoek door Landelijk Bureau Bibob

Medewerkers van de overheid zijn druk bezig met analyse op de achtergrond van ingelote aanvragers. Iedere ingelote deelnemer wordt uitgekamd in het kader van een BiBob onderzoek. Wordt er iets bezwarends gevonden staat per direct de licentie op de tocht. In deze folder staat de hele procedure en onderwerpen waarnaar wordt gekeken.

Ook wordt er gekeken naar samenwerkingsverbanden, zoals stromannen en katvangers of schijn BV’s

In het kort gaat het over de bedrijfs- of organisatie constructie, bestuurders en diens mogelijke verleden. Is het bedrijf of diens financiering onderdeel (geweest) van een criminele organisatie? Is iemand of het gehele bestuur onderdeel van een criminele organisatie (geweest)? Daarbij worden actuele zaken en historische veroordelingen geraadpleegd, transacties bekeken en mogelijke vermoedens van dienders die een zaak hebben lopen. 

Ook wordt er gekeken naar samenwerkingsverbanden, zoals stromannen en katvangers of schijn BV’s. En, niet te vergeten, je partner, familie, vrienden en bekenden. Ook wordt er gekeken naar ‘verbroken relaties’. Je zult maar een ex-partner hebben waarvan de nieuwe vlam een rotte appel is… 

Bezwaarprocedure

Maar ook vanuit andere hoeken waait er mogelijk tegenwind. Sinds de loting en de bekendmaking van de ingelote partijen rommelt het tussen de overheid, rechtbanken, deelnemers van de loting zonder top-10 getal en deelnemers die buiten de loting zijn gevallen. Ook de partij waarmee ik een aanvraag heb verzorgd is nog in bezwaar.

Diverse indieners hebben contact met elkaar gehad, zelf heb ik met zes andere aanvragers contact gehad, direct of indirect. Daar ontstond ook een heel helder gezamenlijk beeld op drie punten: 

• De procedure waarop geselecteerd is, is anders dan genoemd en verwacht
• Er zijn partijen die in de loting terecht gekomen zijn met ontoereikende stukken of bezwaarlijke inhoud
• Moeten we als we snel hoge kwaliteit en aantoonbaar schone cannabis bij de consument willen krijgen wel bezwaar aantekenen? Gezamenlijk? Individueel?

Ik behandel de drie onderwerpen zeer beknopt. Dat komt omdat ook onze bezwaarprocedure nog loopt en nog geen uitslag bekend is, voor zover ik weet, bij een van de andere bezwaar makende partijen.

Onduidelijkheid in de uitvoering van de selectieprocedure

In het reglement voor de aanvraag binnen het experiment staan strikte voorwaarden. De boodschap is helder volgens het knock-out principe: voldoe je niet aan één van de voorwaarden, is per direct je aanvraag afgewezen. Pittig, maar duidelijk, dachten de meeste indieners die ik heb gesproken.

In de volgende figuur vind je een overzicht van het vermoedelijke proces. Dit is gebaseerd op het document “Spelregels experiment gesloten coffeeshopketen”; overigens gaat het in mijn geval over de versie van 22 mei 2020. Die van mei 2020 wijkt significant af van de huidige versie, gedateerd november 2020, waarin het verschil zit in de eisen voor de aanvraag en verwachte acties door een aanvrager. Het is onduidelijk waarom de onderdelen van de eisen zijn verwijderd in de versie van november 2020. Het lijkt er op dat je dus altijd een goede administratie moet bijhouden in bewijsvoering(!).

Het proces plaatje gaat niet in op de stappen na de loting, bijvoorbeeld het Bibob beoordelen en het eventueel uitvallen van een ingelote aanvraag. De rechthoeken zijn de ‘toestanden’ waarin een aanvraag zich kan bevinden. De ruiten zijn de processen waar een keuze of criterium van toepassing is die beoordeeld wordt. De processen ‘inhoudelijke beoordeling’ en ‘kwalitatieve beoordeling’ heb ik serieel (achter elkaar) getekend, dit kan parallel (tegelijk) uitgevoerd (zijn). De rechthoeken met ‘gevouwen oor’ zijn de vereiste documenten bij de aanvraag. De achthoeken zijn de onbekende processen, daarover heb ik een inschatting gemaakt. De groene lijnen staan voor de ‘positieve gevallen’, in de bedrijfskundige procesanalyse ook wel de ‘yes-flow’ genoemd. De gele lijnen staan voor alternatieven die nog niet beoordeeld zijn, met kans op succes. De rode lijnen staan voor negatieve beoordelingen.

Een voorbeeld – de VOG

De aanvragende partij, een Besloten Vennootschap (BV) of eenmanszaak moet een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) uitgegeven door Justis aanleveren. Dit is nog eens een speciale VOG volgens een specifiek aanvraagproces waarbij de resultaten naar twee ministeries gaan. Normaal is dat er één. Zo’n aanvraag duurt even, omdat een ambtelijk medewerker een achtergrondanalyse moet uitvoeren. Daarvoor werd ook al gewaarschuwd; dien je aanvraag tijdig in bij Justis, zodat je alle benodigde documenten kan aanleveren wanneer je de aanvraag inlevert.

Een anekdote: vanwege onduidelijke redenen was er piekdrukte bij Justis. Mijn vermoeden was dat er vakantieperiode was begonnen, begin juli. Ons team heeft met samengeknepen billen gezeten – bij ons ging het mis. Vijf weken voor de deadline had ik mijn persoonlijke aanvraag gedaan, uit veiligheid als back-up, na een week was het felbegeerde papiertje binnen. 

Voor de BV moest er nog een aanvraag gedaan worden. Drukte bij deze gemeente, onduidelijkheid bij wie wat moest sturen. Uiteindelijk netjes zelf verzonden, aangetekend en wel. En dan raakt het poststuk kwijt… Heel veel bellen, uiteindelijk nóg een keer een aanvraag gedaan via de gemeente en per koerier naar Justis verstuurd. Begin augustus was de VOG binnen, binnen de verlengde termijn van 14 dagen.

Terug naar het voorbeeld: achteraf waren er bijna 150 aanvragen binnengekomen. Daaruit blijkt die piekdrukte wel gegrond bij Justis, zeker als het vakantieperiode was!

Daarop is de voorwaarde ietwat aangepast, ook tot 14 dagen na de deadline (op 28 juli 2020 om 23:59) mag je de VOG nog aanleveren. Geen enkel ander onderdeel van de aanvraag of documentatie mag dan nog worden verstuurd worden, correspondentie louter volgens deelnemersnummer staat in de bevestigingsmail die ons team ontving.

De rekbaarheid van de beoordelingen

Nu blijkt, veel later, dat er tenminste één partij ruim na de inlevertermijn én de verlengde termijn alsnog een VOG op moest sturen. Verbazing bij diverse aanvragers; immers:

• De aanvraag is onvolledig ingediend
• Klaarblijkelijk is ook niet vermeld bij indiening dat deze incompleet was 
• Zodoende is er ook niet bevestigd dispensatie verleend
• Er is doodleuk de kans gegeven om alsnog deze VOG te leveren – tegen de regels in

In het bezwaarschrift van aanvrager Project C worden nog meer punten genoemd. Deze punten gaan onder andere over de gevolgen van een negatief advies van de gemeente voor de beoogde teeltlocatie. In de spelregels voor aanvragers voor een teeltlicentie staat duidelijk dat het advies(!) van een gemeente geen directe uitsluiting betekent, maar zwaarwegend meetelt. 

Dat betekent dat desondanks dat er een negatief advies is uitgesproken, er alsnog een mogelijkheid tot toekenning bestaat. Zo is het dan ook in het proces plaatje getekend; de ‘black box’ met het vraagteken. Je zou normaliter verwachten dat er vervolgvragen worden gesteld aan een aanvrager om de twijfels van de gemeente (die met enkel de locatiegegevens de beoordeling doet, niet de gehele aanvraagdocumentatie(!)) te ontkrachten.

Conclusie: het proces plaatje is niet compleet, de ‘black box’ is anders ingevuld of een ‘hoor en wederhoor’ is niet toegepast. Mogelijkerwijs is de factor ‘locatie’ een direct ‘kick-out’ criterium geworden; zeer onduidelijk allemaal.

Kortgedingen

Verder zijn er kortgedingen geweest. Voor ons team geldt dat we zijn afgewezen op de locatie. Daar hebben we bezwaar op aangetekend vanwege vier onderwerpen die ik vanwege het lopende bezwaar helaas nog niet kan delen. Wel is even van belang om dit tabelletje te noemen – ik merk in gesprekken dat deze verdeling van aanvragers erg belangrijk is.

De aantallen komen vanuit direct contact, ingewijden en gegevens uit de openbare aantekeningen van de kortgedingen. De overheid heeft aangegeven dat van 149 partijen uit de berichtgeving 1 dubbeling zat, resterende in 148 aanmeldingen. Voor de loting kwamen voor de kortgedingen 54 locaties in aanmerking kwamen vanuit 39 partijen, welke allen respectievelijk loten hebben ontvangen voor het aantal locaties dat men zou kunnen realiseren. Dit is aangevuld met 3 partijen en een aanname van 3 locaties. Zodoende moet het aantal Ingeloot + Uitgeloot 42 opleveren. Verder zou men kunnen verwachten dat de kolom ‘Geen Lot’ opgeteld 148-(54 originele locaties ingeloot + 3 locaties via kortgeding) = 91 stuks zal zijn.

Ons team heeft in de bezwaar en beroepsprocedure een beperkte opzet genomen – in ons team zit geen advocaat. Ook is onze ‘beloningsstructuur’ zodanig dat we pas bij toekenning van de teeltlicentie financiële middelen tot onze beschikking krijgen. Er geldt voor onze aanvraag dan ook dat we geen proceskosten hebben gemaakt met een kort geding kort voor de loting, maar vertrouwen op een gelijke behandeling.

Opvallend is, als je teruggaat naar het proces plaatje, dat er ook hier weer een afwijking is. Normaliter zou je verwachten dat er eerst een bezwaar- en beroepsprocedure wordt afgewacht voordat je een loting toepast. In de praktijk is dat niet uitgevoerd.

Bijzonder is dat rechters met soortgelijke uitgangssituaties tot verschillende conclusies komen

Verder zijn er verschillende uitkomsten toegepast bij kortgedingen die zijn aangespannen. Alle rechters hebben geoordeeld dat de loting niet uitgesteld hoeft te worden. Tenminste één rechter heeft voor een partij geoordeeld dat ondanks een mogelijkheid tot bezwaar, een lot voor de loting niet van toepassing geacht werd. Tenminste één andere rechter heeft geoordeeld voor tenminste twéé partijen dat zij bij een nog uit te voeren bezwaarprocedure recht hebben op een lot bij de loting. Dit recht én een mogelijke positieve uitslag vervalt bij een ongegrond bezwaar of beroep.

Ook hier wijkt het proces plaatje dus af van de uitvoering. Bijzonder is dat rechters met soortgelijke uitgangssituaties tot verschillende conclusies komen. Voor ons team is het ook apart. Alle uitspraken zijn / waren bekend, maar ‘enkel door een kort geding aan te spannen, konden we misschien in de loting komen’ is ons telefonisch meegedeeld. Dat was niet meer haalbaar en is daarmee onderdeel van ons bezwaarschrift geworden; dit kan ik zodoende al wél meedelen – gelijke behandeling is hierin het sleutelwoord.

Lopende rechtszaak

Er is nog een rechtszaak begin januari 2021 gestart, door negen partijen. Daarbij worden enkele sterke punten genoemd. En daarmee wil ik een heel belangrijk accent aanstippen: de aanvragende partijen waarmee ik contact had en serieus acht, geduchte concullega’s, wij hebben allemaal een knoop in de maag.

Een duivels dilemma, waarin de kracht van deze groepen professionals eigenlijk bloot komt te liggen!

Deze knoop komt vanwege ons uitgangspunt: we willen allemaal zo snel mogelijk een schoon en goed product in de handen van de consument leveren. Wanneer we ons recht proberen te behalen, kunnen we dat doel onderuit halen. Een duivels dilemma, waarin de kracht van deze groepen professionals eigenlijk bloot komt te liggen! Want een van de factoren waar ik heel blij van word in deze industrie, is dat men elkaar het licht in de ogen gunt. Dit is het derde punt in mijn drie toe te lichten onderwerpen.

De kern van deze lopende rechtszaak is het beoordelingsproces. Zoals je in mijn plaatje ziet ten opzichte van de omschrijvingen en handelingen zoals hiervoor genoemd, zijn er nogal wat afwijkingen.

Een voorbeeld van een inhoudelijke toets van beoordelingsbekwaamheid

Met eerder genoemde onderwerpen kun je je terecht afvragen in welke vorm de processen ‘kwalitatieve beoordeling’ en ‘inhoudelijke beoordeling’ zijn uitgevoerd. Voor mij is heel helder dat Project C in haar bezwaarschrift op punt 29 gelijk heeft. Het gaat hier om het aantal transportbewegingen. Dit is een mooi aangrijpingspunt voor de bezwaren en de rare motivatie van de overheid door mee te gaan in de adviezen van de burgemeester, zonder wederhoor toe te passen.

Voor mij is heel helder dat Project C in haar bezwaarschrift op punt 29 gelijk heeft

De berekeningen van ons team en die van Project C zijn gelijkwaardig – het gaat om een zéér laag aantal transporten per week, uitgaande van goede detail distributie (distributie van op- of overslag plaats naar coffeeshop) en reguliere, gelijkmatige afname door coffeeshops.

Inhoudelijk kan daarmee bewezen worden dat noch de lokale politie, noch de lokale overheid een idee heeft van de invulling van het transport. Het bijzondere is dat de overheid in diens motivatie blijkbaar meegaat (want anders neem je het ook niet mee in je bezwaar als Project C zijnde).

Als ik dat heel koud analyseer, heb je tenminste 140 plannen gehad waarin een schatting van het aantal transporten geleverd moet worden. Je moet namelijk in je bedrijfsplan een kostenpost opnemen voor je productiekosten.

Hoewel één transport leverancier een interessante oplossing bedacht had voor afrekenen, komt de berekening alsnog neer op het transportvolume. Het aantal kubieke liters/milliliters of kubieke meters in een verhouding tussen werkelijk product en ruimte die verloren gaat aan lucht in de verpakking. Op basis van de gestelde verpakkingseisen is dat gemiddeld 50% is mijn schatting. 

Rek je dan de aantallen naar een extreem scenario (alléén 1-gramsverpakkingen die voor 50% met lucht gevuld zijn en niet optimaal verdeeld op een europallet) kom je nog steeds op een heel laag aantal minimale transportbewegingen als je uitgaat van het beoogde bulktransportmiddel.

Wanneer je uitgaat van tenminste de helft van de aanvragen die ‘goed’ zijn uitgewerkt, weet je dat het aantal transportbewegingen is genoemd in het veiligheidsplan. Ook is genoemd in het bedrijfsplan wat deze transportbewegingen kosten. Je zult dan tenminste 70 keer een benadering ‘juiste antwoord’ gezien moeten hebben als specialist. 

Een afwijzing op een locatie … over teveel gevaarlijke transportbewegingen kan daarmee worden verwezen naar de prullenbak

Een afwijzing op een locatie vanuit een gemeente op basis van politie of intern advies van de veiligheidsverantwoordelijke over teveel gevaarlijke transportbewegingen kan daarmee worden verwezen naar de prullenbak. In tenminste het antwoord naar Project C is dat niet het geval geweest; dat leid ik af van de genoemde motivatie bij punt 29.

Verder is het wenselijk dat duidelijk wordt wat nu de rol van het advies van de burgemeester is, die enkel op openbare orde en veiligheid een toetsing zou doen. De ‘black box’ die ik heb geschetst. Wanneer je het proces volgt dat hierboven staat, zou een antwoord van de overheid op de aanvraag met afwijzing op locatie in een hoor-wederhoor situatie er zo uit kunnen zien: 

“Het advies van de burgemeester van gemeente Voorbeeldstad is negatief. Aangedragen zijn in het kader van lokale veiligheid de volgende onderwerpen, A, B, C en transportbewegingen. Onderwerp A achten wij gegrond, onderwerp B irrelevant voor de beoordeling in het kader van het experiment. Dit onderwerp en motivatie vallen buiten het sjabloon dat is aangegeven voor de gemeente waarop getoetst moet worden. Onderwerp C is onduidelijk, kunt u toelichten waarom dit onderwerp wel of niet is meegenomen in uw overweging? U noemt in uw veiligheidsplan ‘Reden 1’ om hiervan af te zien. Zijn er andere redenen geweest die het plan niet zijn opgenomen in de beantwoording? U kunt reageren op deze verzoeken tot toelichting tot onderstaande datum. Wij zullen in de week van ‘deze periode’ contact opnemen met de bekende contactpersoon.”
Op zo een manier zou ik een net antwoord verwachten wanneer je hoor- en wederhoor toepast. Op deze manier heb je ook direct een idee over hoe sterk je er voor staat als je een bezwaar- en/of beroepsprocedure wilt starten. Je kunt namelijk gericht debatteren over onderwerpen, bewijsstukken aanvoeren enzovoort. Op de huidige uitgevoerde manier zit er veel te veel interpretatieruimte en vaagheid aan vast.

Conclusie

We hebben een lastige situatie als burgers van Nederland. Er zijn bijzondere situaties voorbij gekomen de afgelopen maanden in de slotfase van de toekenning van de kweeklicenties voor het experiment gesloten coffeeshopketen. Diverse partijen die professioneel aan de slag kunnen en willen, zitten met hun gedachte bij het doel van het experiment: topkwaliteit schone cannabis leveren aan de consument.

Er zijn redenen om aan te nemen dat het beoordelings- en uitvoeringsproces in de selectie van de telers niet optimaal is verlopen.

Er zijn redenen om aan te nemen dat het beoordelings- en uitvoeringsproces in de selectie van de telers niet optimaal is verlopen. De gevolgen kunnen groot zijn, voor de consument, de overheid en de beoogde telers. Ik ga niet vooruitlopen op wat de rechter(s) bepalen in de rechtszaken. Ik kan slechts conclusies trekken uit de voorhanden informatie.

Een daarvan is dat de genoemde feiten niet getuigen van expertise in bedrijfskundige kennis. Dit baseer ik op het niet afwijzen van onzinnige punten in adviezen van gemeenten. 

Een andere conclusie is dat er vooraf gestelde spelregels niet in gelijke mate toegepast zijn. Dat baseer ik op onder andere de VOG’s die achteraf aangedragen konden worden. Het is logisch dat bij bekende drukte je een termijn verlengt bij bekende dispensatie. Bij ‘vergeten’ en nazenden indien al voorhanden, krijg ik al twijfels. Het is niet acceptabel dat wanneer de spelregels overduidelijk zijn, weken later alsnog een VOG aan te kunnen vragen en in te dienen. Welke variant bij de toegestane partij hoort, geen idee, maar na de deadline is te laat. Mét of zonder dispensatie voor verlengde inlevertermijn.

Als laatste kan ik noemen dat er twijfels geuit kunnen worden over de opzet van het beoordelingsproces. Dit is op basis van de ‘black box’ in tegenstelling tot het verwachte gedrag bij toepassen van een gebruikelijke hoor- en wederhoor functie.

Afsluitend

En toch blijf ik positief; we moeten in het vizier houden dat we snel een stap voorwaarts willen maken! De positiviteit haal ik uit de professionals. De sfeer is goed, de plannen professioneel en bedoelingen zijn goed bij de meeste indieners. Er is een goede kans om de enorme taak op te pakken om een sterk cluster middenbedrijven uit het niets neer te zetten voor het experiment. Als ik voor mezelf mag spreken, ik denk dat het goed is om sterk in het verweer te gaan. Vroeg of laat gaat het tegen iedereen werken als de medewerkers bij de beoordelende partijen en de uitvoerende partijen zwak zijn. Ook de legale thuisteelt is een belangrijke factor om de kwaliteit hoog te krijgen en te houden. In mijn professionele mening is thuisteelt een randvoorwaarde om de industriëel te prikkelen om boven de thuiskweker uit te komen met kwaliteit/prijs verhouding en compleet productgamma.

En toch blijf ik positief; we moeten in het vizier houden dat we snel een stap voorwaarts willen maken!

Nederland staat commerciëel gezien er slecht voor, voor medicinale en recreatieve kwaliteitswiet die stabiel en gecontroleerd gemaakt wordt. We missen capaciteit en slagkracht om een wereldspeler te zijn; het experiment kan een versneller zijn om de industrie een plek te geven. Markttechnisch gezien is het beklagenswaardig dat er slechts 1 speler (wel een goede, Bedrocan, met stabiele producten) in Nederland medicinale cannabis levert. Het is ook vreemd dat verder in de keten er slechts 1 variant (de coffeeshop) bestaat waarbij cannabisconsumptie en distributie worden toegepast. Beiden zijn niet het visitekaartje van Nederland als het gaat om ondernemen en innovatie. Het is misschien tijd voor wat meer ingenieurs bij de beleidsvormers. Tijd voor een inhaalslag met een bekwame overheid die aandacht heeft voor een internationaal zeer lucratieve markt met dito kans op het spekken van de staatskas waar ook de niet-consument baat bij heeft.

- Advertentie -

- Advertentie -