Eerder deze week is de European Union Drugs Agency (EUDA) officieel begonnen met haar werkzaamheden in Lissabon, ter vervanging van het European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction (EMCDDA). Deze ontwikkeling is het resultaat van nieuwe wetgeving die vandaag van kracht wordt en het mandaat en de naam van de EMCDDA herzien om formeel de EUDA te vestigen.
De Europese Commissie heeft in januari 2022, na een externe evaluatie van de EMCDDA, opgeroepen tot een breder en proactiever mandaat voor het agentschap. Dit om nieuwe uitdagingen aan te pakken die voortvloeien uit een steeds complexer wordend drugsfenomeen en de opkomst van krachtige nieuwe stoffen. De wetgevingsprocedure van de EU werd in juni 2023 afgerond, waarna de EMCDDA een overgangsperiode van één jaar inging om de EUDA te worden.
Nieuwe diensten en mechanismen van de EUDA
De EUDA heeft als ultiem doel de paraatheid van de Europese Unie op het gebied van drugs te versterken. Haar werkzaamheden worden georganiseerd rond vier onderling verbonden dienstencategorieën:
- Anticiperen: De EU en haar lidstaten helpen toekomstige drugsgerelateerde uitdagingen en hun gevolgen te voorspellen.
- Waarschuwen: In real-time waarschuwingen uitgeven over nieuwe drugsrisico’s en bedreigingen voor gezondheid en veiligheid.
- Reageren: De EU en haar lidstaten ondersteunen in het versterken van hun reacties op het drugsfenomeen.
- Leren: Faciliteren van EU-brede kennisuitwisseling en leren voor op feiten gebaseerde drugsbeleid en interventies.
Om de paraatheid van de EU op het gebied van drugs te waarborgen, zijn er nieuwe mechanismen gecreëerd. Het European Drug Alert System zal waarschuwingen uitgeven wanneer er ernstige drugsgerelateerde risico’s op de markt verschijnen. Dit systeem vult het bestaande EU Early Warning System (EWS) aan dat nieuwe psychoactieve stoffen monitort.
Daarnaast zal het European Threat Assessment System de voorbereiding en reactie van de EU op opkomende of potentiële gezondheids- en veiligheidsdreigingen verbeteren. Een ander belangrijk nieuw mechanisme is het European Network of Forensic and Toxicological Laboratories, dat informatie-uitwisseling over nieuwe trends zal bevorderen en nationale toxicologen en forensische drugsdeskundigen zal trainen.
Toolbox voor cannabisbeleid: maatwerk voor Europese landen
Malta (legaliseerde thuisteelt en clubs), Luxemburg (legaliseerde thuisteelt), en ons eigen Nederland (het Experiment gesloten coffeeshopketen) hebben in recente jaren hun cannabisbeleid verruimt, terwijl Duitsland en Tsjechië zich voorbereiden op regulering.
Hett EUDA’s ambitie is het aanreiken van een ‘toolbox’ met specifieke tools en bronnen, waarmee landen hun cannabisbeleid kunnen vormgeven op basis van actuele gegevens.
Zo schrijven ze op pagina 14 van het werkprogramma:
Om de volksgezondheid te beschermen en mogelijke veranderingen in verschillende domeinen (waaronder prevalentie, gevolgen en marktdimensies) te meten, moet de impact van eventuele regelgevende veranderingen op dit gebied zorgvuldig worden gemonitord. Dit vereist goede basisgegevens om lopende monitoring en evaluatie te ondersteunen.
En over de toolbox op pagina 28:
Cannabisbeleidsondersteuningspakket gelanceerd in digitale vorm, inclusief tools voor het vaststellen van basismetingen en ter ondersteuning van de implementatie van op bewijs gebaseerde beslissingen (2024-2026).
Dit initiatief strekt zich uit naar een uitgebreide database voor het volgen van trends en het begrijpen van cannabis’ impact op de samenleving en de illegale drugsmarkt.
Altijd wel leuk feitje: cannabis wordt 57 keer genoemd in het document, veruit het meest van alle andere populaire drugs.
